جهانی شدن و تغییرات سریع فن آوری در دهه های اخیر نیاز به درک بهتر اثرات بینالمللی را بر بقای شرکت ها افزایش داده است. مدل های شرکت تجاری ناهمگن نشان میدهد که بینالمللی سازی تاثیر مثبتی بر بهره وری برخی از شرکت ها دارد، در حالی که به طور همزمان، شرکت های دیگر را وادار به خروج از بازار میکند. از یک طرف، انتظار می رود که صادرات و سرمایه گذاری در بهره وری، فعالیت های مکمل یکدیگر هستند. با توجه به این که دسترسی به بازارهای خارجی اندازه مؤثر بازار را افزایش میدهد، صادرات باعث ارتقاء سرمایه گذاری هایی خواهد شد که بهره وری سطح شرکت را افزایش میدهد. از سوی دیگر، فعالیت های صادراتی همچنین باعث میشوند شرکت ها بیشتر در معرض شوک های تقاضا بینالمللی قرار بگیرند، به این معنی که فعالیت های صادرات یک منبع اضافی عدم اطمینان برای شرکت ها هستند. از این رو، تاثیر کلی فعالیت های صادراتی بر بقای شرکت ها را می توان به صورت دوپهلو در نظر گرفت (دکوماشو، ۲۰۱۱).
صادرات نقش مستقیمی در توسعه و رشد اقتصادی کشور داشته و از این رو سازمان های دولتی و غیرانتفاعی متعددی در ایران با بهره گرفتن از انواع برنامه های تشویق صادرات اقدام به حمایت از فعالیت های صادراتی شرکت ها میکنند. هدف این برنامه ها بهبود عملکرد صادراتی شرکت ها یا تحریک آن ها برای شروع و ادامه فعالیت های صادراتی است. بررسی ها نشان میدهد که کشور ایران با وجود برخورداری از پتانسیل های بالای صادراتی، سهم کمی از بازارهای بینالمللی را در اختیار دارد و اگرچه از زمان تدوین برنامه سوم توسعه، صادرات ایران روند صعودی به خودی گرفته است، اما هنوز فاصله زیادی با شرایط مطلوب وجود دارد (حسنقلی پور و همکاران، ۱۳۸۹).
به گزارش شاتا[۴۴]؛ پور فرد «دبیر برنامه راهبردی الکترونیک» در نشست تخصصی شرکت های صنایع الکترونیک با محوریت تجاری سازی و توسعه صادرات گفت: امروزه بیشترین تجارت در دنیا در حوزه صنایع الکترونیک و الکتریکی است و عمده کشورهای توسعه یافته برنامه ریزی جدی برای این حوزه دارند این درحالیست که این موضوع در کشور ما چندان جا نیفتاده است. «پورفرد» با بیان اینکه البته اقدامات خوبی در این خصوص آغاز شده است تصریح کرد: برای تحقق تجاری سازی و توسع صادرات در بخش صنایع الکترونیکی باید توجه بیشتری از سوی مسئولان و کارشناسان صورت گیرد. وی افزود: با نگاهی به روند صادرات این صنعت در کشور ها خواهیم دید که صنایع الکترونیک از روند رو به رشدی برخوردار هستند.
پورفرد با اشاره به ارزش افزوده ای که این صنعت ایجاد میکند تأکید کرد: توجه به صنایع الکترونیک به عنوان یک صنعت دانش بنیان از ضروریاتی است که در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری احساس میشود که در این راستا نقش نیروی انسانی متخصص نیز حائز اهمیت خواهد بود. به گفته دبیر برنامه راهبردی الکترونیک، در کشور ما نیروی کارشناسی خوبی وجود دارد که این نیروها نیازمند مدیریت هدفمند و برنامه ریزی شده اند. وی همچنین میزان اشتغالزایی که صنایع الکترونیک ایجاد کردهاند را مورد اشاره قرار داد و گفت: در حال حاضر حدود ۸۳ هزار نفر در این بخش از صنعت کشور شاغلاند که این میزان نشان دهنده جایگاه بالای این صنعت در زمینه اشتغال زایی است.
سهم ایران از صادرات محصولات الکترونیک
در همایش «دیده بانی صنعت و تکنولوژی الکترونیک[۴۵]» که در اسفند ماه ۱۳۹۱ برگزار شد علیرضا شجاعی «معاون برنامهریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت» بر رشد سهم صنایع پیشرفته از ارزش افزوده کل صنایع در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه اشاره کرده و سهم ارزش افزوده صنایع پیشرفته از کل صنایع ایران را کمتر از دو درصد ارزیابی کرد. وی همچنین گفت: ۱۰ گروه اول محصولات صادراتی جهان ۶۶ درصد ارزش کل صادرات جهان را تشکیل میدهند و در این صنایع الکترونیک و تجهیزات پزشکی هم ملاحظه میشود؛ این در حالی است که کشور ما با در اختیار داشتن یک درصد جمعیت جهان فقط ۲/۰ درصد از صادرات این کد در جهان را در اختیار دارد.
معاون وزیر صنعت پارامترهایی چون عرضه محصولات نهایی با ارزش افزوده بالا، بینیاز به زیرساختهای پرهزینه، امکان گسترش و توسعه در زنجیرههای تولید، میزان سرمایهگذاری به اشتغال، تنوع بازار مصرف، وابستگی صنایع دیگر به این صنعت، تطابق محیط زیستی، اثرات استراتژیک، امکان تسلط و قدرت آفرینی در بازارهای دنیا و امکان شکست انحصار از سایر کشورها را از مزایای صنعت الکترونیک کشور برشمرد. وی همچنین این صنعت را ابزار اصلی گسترش فناوری اطلاعات در ایران دانست و گفت: کشور باید بتواند بر اساس برنامهریزی انجام شده در پیش نویس برنامه راهبردی صنعت، معدن و تجارت به دو درصد از سهم بازارهای جهانی برسد.
در استان مازندران نیز صادرات در این صنعت بسیار کم بوده به گونه ای که مجبور به حذف این متغیر در ادامه ی انجام این پژوهش شده ایم.
۲-۳- مدل مفهومی تحقیق
با توجه به مباحث بیان شده در این فصل، متغیرهای مورد نظر تحقیق استخراج گردید. بر این اساس، مدل مفهومی در شکل ۲-۱ نشان داده شده است.
درجه نوآوری در صنعت
نرخ ورود به صنعت
شدت سرمایه
سرمایه اولیه
بقای شرکت های تازه وارد
نوع شرکت
رشد صنعت
اندازه شرکت
شکل۲-۱- مدل مفهومی تحقیق
۲-۴- بخش دوم- مروری بر پیشینه ی تحقیق
۲-۴-۱- پژوهشهای خارجی
آسپلوند، بِرگ اوتبی و اِسکیودال[۴۶] (۲۰۰۵) در تحقیقی با عنوان تأثیر منابع اولیه دربقای شرکت های جدید: یک مطالعه طولی از شرکت های جدید تکنولوژی محور، تأثیر منابع اولیه و تکنولوژی را بر بقای شرکت های جدید تکنولوژی محور در نروژ و سوئد بررسی کرده و یک رابطه مثبت بین منابع اولیه و توانایی بقای شرکت در سال های اولیه فعالیت به دست آوردند.
فریچ و همکاران[۴۷] (۲۰۰۶) مقاله ای تحت عنوان اثر صنعت، منطقه و زمان در بقای کسب و کار های جدید: یک تجزیه و تحلیل چند بعدی ارائه دادند. داده ها مربوط به مناطق غرب آلمان در دوره ۱۹۸۳-۲۰۰۰ بود که اطلاعات آن ها از آمار بیمه اجتماعی آلمان جمع آوری شده که اکثریت قریب به اتفاق بخش خصوصی در آلمان را پوشش میدهد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از رگرسیون اُ اِل اِس[۴۸] استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان داد شانس بقای تازه واردها در ویژگی های صنعت به وسیله افزایش حداقل اندازه کارا و افزایش تعداد ورودها نسبتا پایین است. و شدت سرمایه بالا در یک صنعت موجب توقف راه اندازی و بقای شرکت جدید به سبب مقدار نسبتاً زیاد منابع مورد نیاز جهت دستیابی به حداقل اندازه ی کارا می شود. محیط اقتصادی منطقه ای اهمیت قابل توجهی برای موفقیت کسب و کارهای تازه تأسيس دارد، با بهره گرفتن از تحقیقات تجربی این نتیجه حاصل شد که بنیانگذاران کسب و کار جدید تقریبا همیشه کسب و کار خود را نزدیک به جایی که زندگی میکنند راه اندازی میکنند.