۲-۲-۳-۷-مدل رفتارشهروندی سازمانی اورگان(Organ)

نتایج تحقیقات نشان می دهدکه معتبرترین و بهترین تقسیم بندی ابعاد و مؤلفه‌ های رفتارشهروندی سازمانی مربوط به اورگان است که در تحقیقات متنوع زیادی مورد استفاده قرارگرفته است . این ابعاد شامل :

1. 1. آداب اجتماعی Civic virtue

1. 1. نوع دوستی Altruism

1. 1. وجدان کاری Conscientiousness

1. 1. جوانمردی Sportsmanship

1. نزاکت Courtesy (Magdalena,2013,p739)

آداب اجتماعی: رفتاری است که توجه به مشارکت در زندگی اجتماعی سازمانی را نشان می‌دهد. آداب اجتماعی شامل رفتارهائی از قبیل حضوردر فعالیت‌های فوق برنامه و اضافی ،(آنهم زمانی که این حضور لازم نباشد) حمایت از توسعه و تغییرات ارائه شده توسط مدیران سازمان، تمایل به مطالعه کتاب ، مجلات و افزایش اطلاعات عمومی و اهمیت دادن به نصب پوستر و اطلاعیه در سازمان برای آگاهی است . براین اساس، گراهام معتقد است که یک شهروند سازمانی خوب ، نه تنها باید از مباحث روز سازمان آگاه باشد، بلکه باید درباره ی آن ها اظهارنظر کند و در حل آن ها نیز مشارکت فعال داشته باشد . (organ,1988,p12)

اشاره به رفتار مربوط به مشارکت در مسائل کلی سازمان است . (Magdalena,2013,p739)رفتارهائی که علایق عمیق کارکنان و علاقه به زندگی سازمانی را نشان می‌دهد . (Law et al., 2005).تأثیرات مثبت می‌تواند نقش حیاتی در پیش‌بینی کننده های رفتارهای شهروندی سازمانی باشد ، پاسخهای احساسی گرایش به سمت رفتارهای مدنی را منتهی می‌سازد .( Cicei,2012)

وجدان کاری : وجدان کاری نمونه های گوناگونی را در برمی گیرد که در “آن اعضای سازمان، رفتارهای خاصی را انجام می‌دهند . که فراتر از حداقل سطح وظیفه ای مورد نیاز برای انجام آن کار است .(organ,1988,p12) بدون اینکه اثر مثبت فوری برای کسی داشته باشد، به ایجاد و حفظ استانداردهای بالا مرتبط می‌شوند که با حضور درمحل کار،وقت شناسی،استفاده مؤثر از منابع،و استفاده کامل از زمان کار است. (Mihaela et al,2014)

اشاره به رفتاری است که فراتر از حداقل سطح یا انتظار مورد نیاز می‌باشد. .(Magdalena,2013,p739)هر چه وجدان کاری یا وظیفه شناسی در کارکنان بیشتر باشد ، رفتارهای فرانقشی در سازمان بیشتر رخ می‌دهد . (فهیم و همکاران، ۱۳۹۱،ص۷۰)

نوع دوستی : رفتاری اختیاری که در اموری که مربوط به وظایف کاری است به همکاران کمک می‌کند . .(Magdalena,2013,p739)به رفتارهای مفید و سودبخشی از قبیل ایجادصمیمت، همدلی و دلسوزی میان همکاران اشاره دارد ، که به شکل مستقیم و یا غیرمستقیم به کارکنانی که دارای مشکلات کاری هستند کمک می‌کند . کمک به همکاران برای تکمیل کارها در شرایط نامعمول سازمانی می ‌باشد مانند کارکنانی که به افراد تازه وارد یا کم مهارت کمک می‌کنند .(عسکریان و طاهری،۱۳۹۱،ص۲۳) . ارگان کارمندی را مثال می زند که به دیگری برای رسیدگی به کارخود بعد از بازگشت از مرخصی دوره بیماری کمک می‌کند . (organ,1988,p12)

جوانمردی : به شکیبائی در برابر موقعیتهای نامطلوب ونامساعد، بدون اعتراض،نارضایتی و گلایه مندی اشاره می‌کند . (organ,1988,p12) تمایلات آن قسمت از کارکنان که به معنای تحمل کارکنان از شرایط سازمانی که کمتر از ایده آل آن ها است بدون اینکه در مقابل فشار مشکلات از آن شکایت کننند . (Organ et al. 2006).

ادب و نزاکت : جلوگیری از درگیرهای مربوط به کار با دیگران است . (Law et al., 2005) اشاره به رفتاری دارد، برای جلوگیری از مشکلاتی که در پیش است، به جای کمک به کسی که در حال حاضر دارای مشکل است . .(Magdalena,2013,p739) -. این بعد بیان کننده نحوه رفتار افراد با همکاران،سرپرستان و مخاطبان سازمان است . افرادی که در سازمان با احترام و تکریم با دیگران رفتارمی کننددارای رفتارشهروندی مترقی هستند . (organ,1988,p12)

ارگان اظهارمی دارد تعریف و تفسیر رفتارشهروندی سازمانی مستقیما” پاداش‌های رسمی از طرف سیستم های رسمی سازمانی را در بر نمی گیرد . بطورخلاصه مشکلات نام برده شده ‌بر اساس تعاریف و تفسیر خصوصیات رفتارشهروندی سازمانی نظیر داوطلبانه، رفتارهای برون نقش،ماورای الزامات شغلی، و معیارها و مؤلفه‌ های رفتارشهروندی مورد بررسی قرارگرفته و در مقابل اکثر مطالعه کنندگان و پاسخ دهندگان آن را به عنوان بخشی از وظایف رسمی به شمارمی آورند . (دانش فرد و شیدائی،۱۳۹۱،ص۱۳۲)

هفت روش که رفتارشهروندی سازمانی منجر به عملکرد برتر سازمان می شود شامل :

1. 1. افزایش همکاری یا بهره وری مدیریتی

1. 1. آزادکردن منابع به طوری که آن ها را می توان برای اهداف سازنده تر استفاده کرد

1. 1. هماهنگی فعالیت در داخل و درکل ‌گروه‌های کاری

1. 1. کاهش نیاز به منابع اختصاصی کمیاب برای عملکرد نگهداری

1. 1. تقویت توانایی سازمان در جذب و نگهداری بهترین افراد

1. 1. افزایش ثبات د رعملکرد سازمان

1. قادر ساختن سازمان در سازش مؤثر با تغییرات محیطی (Cinar et al,2013)

۲-۲-۴- مفهوم تسهیم دانش از دیدگاه رفتارشهروندی سازمان :

شهروندان به عنوان افرادی که تشکیل دهنده اجتماعات بشری هستند،هرچند در سال‌های نه چندان دور مورد بی توجهی و بی مهری حاکمان و مدیران بودند،اما امروزه کانون توجه همه کسانی هستند که می خواهند به نحوی در زندگی انسان نقش داشته باشند. سیاست شهروندان، اولویت اول هستند ، تا چندی قبل سیاست رایج در کشورهائی بود که نگاه خود را از درون بوروکراسی دولتی برگرفته و به بیرون پرداخته بودند (الوانی و دانائی فرد،۱۳۸۰،ص۲۹۵)

نزاکت رفتارهایی مانندآگاه بودن از اینکه چگونه رفتار یک فرد بردیگران تأثیرمی گذارد . نزاکت حساسیت به میزان اثرگذاری اقدامهای شخصی بر سرنوشت دیگران مربوط می شود.(عسکریان و طاهری،۱۳۹۱،ص۲۴) بی نزاکتی ،رفتارهای انحرافی با شدت کم و قصد مبهم به منظور آسیب به شخص مورد هدف است . این گونه رفتارها هنجارهای موجود ‌در مورد احترام دو طرفه در محیط کار را نقض می‌کند. بی نزاکتی نوعی بدرفتاری است که به گسستن واز بین رفتن ارتباطات و همدلی منجرمی شود. و نیز باعث بهم ریختن جوسازمانی می‌گردد .(رضائی و همکاران،۱۳۹۰،ص۴۱) با توجه به تعریف بی نزاکتی ، می توان دریافت که تسهیم دانش نیز مانند نزاکت باعث پیوستن ارتباطات و همدلی می شود و در نهایت ایجاد جوی آرام و اثربخش برای سازمان می‌کند.