۲ـ آگاهی در مورد مسافرت (تصویر جهانگرد از امکانات، خدمات و مقاصد)
۳ـ منابع مقصد (جاذبه‌ها)
۴ـ مشخصه های مسافرت (مسافت و طول مسافرت)
از نظر آن ها فرایند پنج مرحله‌ای رفتار مسافرت عبارتند از:
۱ـ نیاز احساس شده یا تمایل به سفر: تمایل به سفر احساس شده و دلایل مثبت و منفی آن تجزیه و تحلیل می‌شود.
۲ـ جمع آوری و ارزیابی اطلاعات: کسب اطلاعات و آگاهی از بروشور، مواد تبلیغاتی، دوستان و اقوام و آژانس‌های مسافرتی.
۳ـ تصمیم‌گیری مربوط به مسافرت: بازدید از منطقه مورد نظر یا مقصد، شکل سفر و امکانات مربوطه.
۴ـ آمادگی سفر و تجهیزات: مسافرت بعد از انجام رزرواسیون، سازماندهی بودجه و سفر انجام می‌شود.
۵ـ ارزیابی رضایت از سفر: در طول سفر و بعد از آن تجربه کلی ارزیابی شده و نتایج آن بر تصمیم‌گیری نهایی مسافرت بعدی مؤثر است. این الگو بر جستجوی فعالانه اطلاعات توسط مصرف کننده و اهمیت عوامل تأکید دارد.(لی،۱۳۸۴،۴۱ )
۲-۳-۳-۱نظریه‌ی نیازها
یکی از ساده‌ترین و نخستین تئوری‌های انگیزش، نظریه نیازهاست. در این نظریه رابطه نیاز و انگیزش به این صورت بیان شده که نیاز در فرد ایجاد محرک کرده و محرک باعث می‌شود که فرد به سمت هدفی برای ارضاء نیاز خود حرکت کند و انگیزش رخ دهد. بر اساس این نظریه محرک یا انگیزه، احساس نیازی است که جهت‌دار شده و موجب حرکت به سوی هدفی گردیده است. نیاز یک احساس است اما انگیزه حاوی اقدام و عمل بوده و نیرویی برخاسته از نیاز است.
همان گونه که در شکل ۱-۱ ملاحظه می‌شود فرد بر اساس نیاز و خواستی که احساس کرده به طور مثال نیاز به استراحت در یک منطقه ییلاقی دچار تنش می‌گردد. در نتیجه فرد تحت تأثیر نیاز و تنش حاصل از آن باید به رفتار خاصی دست بزند مثل انسانی که در پی سفربه یک منطقه آرام و خوش‌آب و هوا می رود.(الوانی و دهدشتی،۱۳۹۰،۹۹)
رفتار خاص
تنش
نیازها و خواست‌ها
سبب
باعث
شکل۱- ۱
رضایت
نارضایتی
۲-۳-۳-۱-۱فرآیند انگیزش در نظریه نیازها
با این که شیوه تازه زندگی تحمیلی در جوامع صنعتی، جهانگردی را به عنوان ضرورتی حتمی و محسوس برای حیات فیزیکی و روانی ارائه داده است اما چنانچه ما دو نیمه ی نیاز طبیعی و نیاز فرهنگی جهانگردی را بپذیریم مسلماًً نیاز به جهانگردی از شق دوم آن یعنی نیاز فرهنگی سرچشمه می‌گیرد. نیاز به جهانگردی راه حل مناسبی برای نیازهای ثانویه‌ی بشر است. در حقیقت تمدن صنعتی، نیاز به دوره‌ای جهت آسایش را ایجاد می‌کند که جهانگردی می‌تواند از آن استفاده نماید.(روی گتی و مرلو،۱۳۸۴، ۲۵)
این نظریه بر ارضای نیازهای مهم انسان تأکید می‌کند و فرد را دارای نیازها و انگیزه های خاص می‌داند که رفتارهای او در جهت ارضای آن نیازهاست.(کریمی،۱۳۸۶)
شناخته شده‌ترین نظریه انگیزه‌ای مربوط به «مازلو[۲۳]» است که به شکل سلسله نیازهای فردی می‌باشد. مازلو معتقد بود که “اگر هیچ یک از نیازهای این سلسله مراتب برآورده نشود، نیازهای فیزیولوژیک بر رفتار غالب خواهند شد. اما اگر نیازها مرتفع گردد، آنگاه دیگر تحریک کننده‌ای وجود نخواهد داشت و فرد توسط سطح بعدی موجود در سلسله مراتب تحریک می‌گردد.” مازلو دو نوع ساز و کار تحریک‌آمیز در انگیزه را شناسایی کرد.
ـ انگیزه های کاهش دهنده تنش
ـ انگیزه های القایی
مازلو سطوح نیاز مطرح شده خود را جهانی و درونی طبقه‌بندی نمود و معتقد بود محیط می‌تواند آن ها را تغییر دهد، سرعت بخشد یا متوقف کند.
این نکته که پوشش جامع نیازهای انسان را می‌توان در یک چارچوب سلسله مراتبی قابل فهم سازماندهی نمود برای نظریه های جهانگردی از اهمیت والایی برخوردار است.(کوپر و دیگران،۱۳۸۴، ۳۴-۳۳)
نظریه مازلو که سلسله مراتب نیازها را برای اولین بار تبیین و تعیین کرده‌است،الگویی مدون از رفتار برخاسته از نیازهای انسانی را ترسیم می‌کند که به طور گسترده‌ای برای تشریح انگیزه ها به کار گرفته شده و از سوی دیگر به توصیف رفتار مصرف کننده در صنعت گردشگری نیز کمک کرده‌است. سلسله مراتب نیازهای مازلو همان نیازهای اولیه هستند که مبنای حیات را تشکیل می‌دهند همچون برخورداری از امنیت و ایمنی از خطر. پس از این که این نیازها برآورده شد، فرد در صدد ارضای نیازهای مهم دیگر برمی‌آید که نیازهای ثانویه نامیده می‌شود. نیازهایی همچون منزلت و اعتبار اجتماعی و خود شکوفایی.(لومسدن،۱۳۸۴، ۶۳)
شکل ذیل سلسله مراتب نیازها در جهانگردی را بر اساس آرای مازلو نشان می‌دهد.
خود شکوفایی / اعتبار
مقصود کمال نفس:
تعطیلات همراه با جهانگردی
جایگاه
علاقه به اعتبار و جایگاه اجتماعی:
مسافرت دریایی یا هوایی درتعطیلات
تعلق وابستگی
پذیرش در گروه‌های اجتماعی:
تعطیلات گروهی برای مسافران تنها
ایمنی
امنیت و ایمنی شخصی:
امنیت پرواز با هواپیما، مسافرت با قطار
اکولوژیک
نیازهای اصلی و بقا: وجود آب سالم، بهداشت و تغذیه در مقصد
سلسله مراتب نیازها در جهانگردی بر اساس آرای مازلو
(لومسدن، ۱۳۸۴، ۶۳)
شکل۱- ۲
ذکر این نکته لازم است که برنامه‌ریزان و متخصصان تبلیغات باید نیازهای جهانگردان را به خوبی شناخته و بر اساس آن به طراحی و تنظیم برنامه های تبلیغات بپردازند. در برنامه‌ریزی توسعه جهانگردی نیز باید به این موضوع توجه شود. برنامه های توسعه که فارغ از نیازهای جهانگردان تنظیم شود موفقیت چندانی نداشته و به بن‌بست کشیده خواهد شد.
۲-۳-۳-۲ نظریه انتظار و احتمال:
در این نظریه اصل بر آن است که انگیزه فرد برای انجام یک کار خاص، ناشی از میزان انتظار و احتمالی است که او برای حصول نتایج خاصی مترتب می‌داند. بر اساس این نظریه نیروی انگیزشی در انسان تابع اولویت‌های فرد در مورد نتایج یک کار و میزان انتظار و احتمال وقوع آن نتایج است. جهانگردی که علاقه‌مند به ورزش اسکی است و با اولویتی که برای این فعالیت قائل است، تمایل دارد به کشوری سفر نماید که این ورزش در آنجا قابل انجام است. این فرد زمانی انگیزه کافی برای سفر پیدا می‌کند که احتمال و انتظار او از امکان استفاده از تسهیلات مورد نظرش در حد بالایی فراهم باشد.(الوانی و دهدشتی، ۱۳۹۰، ۵۳)
۲-۳-۳-۳ نظریه درون‌گرایی و برونگرایی:
