عدهای از ناظران سیاسی و کارشناسان اقتصادی معتقدند در سایه پیگیری برخی سیاستهای تنشزدایی و گسترش روابط خارجی در گذشته، زمینه برای مذاکره و چانهزنی سیاسی با جامعه جهانی فراهم شده است. نوع رفتار سیاستمداران و وزارت خارجه در این مدت به گونهای بود که منافع اقتصادی و تجاری را به یکی از شاخصهای اصلی توسعه روابط خارجی تبدیل کرد و در مورد اروپا و کشورهای همسایه مانند ترکیه، گسترش روابط اقتصادی و عقد قراردادهای صنعتی باعث کاهش تنشهای سیاسی شد. این موضوع نشان دهنده ارتباط تنگاتنگ هر نوع رشد، توسعه و افزایش درآمد و کسب منافع اقتصادی در بازار رقابتی امروز با موضوعات سیاسی است.
مبحث دوم : پیشنهادات
اگر قرار است ایران به عضویت سازمان تجارت جهانی درآید باید نهادهای مدنی، NGOها، تشکلهای صنفی، تولیدی و علمی گسترش پیدا کنند و مطبوعات آزاد و مستقل توسعه یابند تا اطلاع رسانی شفاف، به فعالان اقتصادی و مردم برای آگاهی از روند تحولات، قوانین، نظارت بر قراردادها و فعالیتها، کسب اطلاعات لازم از شاخصهای مالی و اقتصادی شرکتها و وزارتخانهها کمک کند و به این ترتیب اهدافی همچون حذف انحصارها، رقابتی شدن اقتصاد، خصوصیسازی مطلوب تر، همیاری مردم برای کاهش یارانههای غیرضروری و رونق کسب و کار حاصل شود. قوه قضاییه نیز باید کاهش اختلالها و رسیدگی به شکایات مردم و مدیران را مورد توجه قرار دهد و با شفافیت به رقابتی شدن اقتصاد و حذف سوءاستفادهها و سوداگریها توجه کافی مبذول دارد.
به عبارت دیگر اقتصاد رقابتی و تعدیل اقتصادی بدون اطلاع رسانی کافی، شفاف سازی فعالیتها و بازارهای کار، پول، سرمایه، ارز و کالا، انعطافپذیری در قیمتها، کیفیت، استاندارد و کاهش هزینه های تولید و اصلاح ساختار قضایی ممکن نیست و برای اجرای الزامات سازمان تجارت جهانی باید همه ساختارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خود را با شرایط جدید تطبیق دهند و اطلاعات متقارن در دسترس همه گروه ها و افراد جامعه و فعالان اقتصادی قرارگیرد تا رقابت، آزادی عمل اقتصادی، نظارت اجتماعی رسانه ها و حذف انحصارات ممکن شود و همگان از فرصتهای برابر کسب و کار در یک فضای رقابتی برخوردار شوند.
اگر چنین شرایطی در فضای کلان اجتماعی و اقتصادی پدید آید، بخش خصوصی و فعالان اقتصادی خواهند توانست از خلاقیت و توانایی خود و ظرفیتها و مزیتهای موجود در کشور برای رشد سودآوری، تجارت، صادرات و جلب سرمایهگذاران در داخل و خارج استفاده کنند و به تقویت بنیانهای دانش فنی، علمی، حرفهای و توان تولید بپردازند.
نباید تصور کنیم که عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی صرفاً یک موضوع اقتصادی است. به عبارت دیگر ساختار سیاسی، روابط خارجی، نوع حضور در مجامع جهانی، ساختار حقوقی و قضایی کشور و حتی ساختار اجتماعی نیز بر موفقیت ما در این مذاکرات تاثیر دارد.
در تاریخ انقلاب صنعتی و تحولات اروپا، امریکا، ژاپن و غیره مهمترین عوامل رقابتی شدن اقتصاد، توجه به آزادیهای اساسی جامعه، ساختار حقوقی و قضایی، حق اختراع و اکتشاف و نوآوری، احترام به آزادی عمل، کاهش تنش و بهبود در روابط با کشورهای دیگر بوده است تا در سایه فضای شفاف و اطلاع رسانی به موقع، نتایجی مانند مشارکت مردم و شرایط رقابتی و برابر برای همه به دست آید و تجارت و تولید و صادرات و واردات نیز رشد کند. این فرایند به رفاه و آرامش اجتماعی، کاهش فقر و بیکاری و رشد درآمد سرانه کمک می کند و مردم انگیزه بیشتری برای تولید کالا و خدمات با کیفیت بهتر و رعایت استانداردها و کمک به منافع ملی مییابند.
منابع وماخذ:
کتب:
۱-ادیب ،محمدحسن ؛ایران وسازمان تجارت جهانی نشر آزموده ۱۳۷۹ چاپ اول اصفهان
۲-بزرگی ،وحید ، درآمدی بر سازمان تجارت جهانی والحاق ایران ،نشر قومس ۱۳۸۶ چاپ اول
۳-بزرگی ،وحید ،علی صباغیان،”جهانی شدن فرصت‌ها وچالشها ” چاپ ونشر بازرگانی ؛۱۳۸۴
۴- شیروی ، عبدالحسین ،حقوق تجارت بین الملل،نشر سمت ۱۳۸۹ چاپ چهارم
۵-عرفانی ، محمود،حقوق تجارت بین الملل جلد پنجم ،نشر جنگل ۱۳۸۹ چاپ دوم
۶- فاخری ،مهدی ، راهکارهای الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی ؛ نشر ثالث ۱۳۸۶ چاپ اول
مجلات:
۱- اکبریان، رضا، «جهانی شدن و ویژگی‌های سیاسی و اقتصادی آن»، مجله اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره ۱۹۶ – ۱۹۵
۲- آگوستین و دیگران، «کشورهای در حال توسعه و سازمان جهانی تجارت، فرصت‌ها و چالش‌ها»، ترجمه احمد یزدان‌پناه و سیف‌اله صادقی یارندی، تهران، مؤسسه مطالعاتی پژوهش‌های بازرگانی، ۱۳۷۶
۳-آیزاک ، رابرت ، استراتژی شرکت‌های چند ملیتی وسرمایه گذاری خارجی ، ترجمه مهدی تقدی (اطلاعات ) ۱۹خرداد ۱۳۸۰
۲- بهداروند،محمد مهدی، “تاثیر متقابل فرهنگ واقتصاد”پایگاه تحلیلی خبری۵۹۸کد خبر ۲۱۷۵۵۹تاریخ ۳۰/۱/۱۳۹۳
۳- به کیش،محمد مهدی، مقاله دست خالی ایران در wto/آیا صنایع مبتنی بر مواد اولیه را باید در محور جهانی شدن قرارداد؟www.ayaronline.ir/1392/46365
۴- بحرینی،محسن، ۳۰فروردین ۱۳۹۳مقالات کسب وکار ۳۰/۱/۱۳۹۳ www.blog.franshiz.com
۵- توسلی نائینی، منوچهر، «تاثیرات جهانی شدن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، مجله اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره ۱۹۸ ـ ۱۹۷
۶- ثابتی ،عباس ، مزایا و موانع عضویت در سازمان تجارت جهانی(wto)،www.navaieordib.persianblog.ir
۷- حائری ،علیرضا،اهمیت صنایع نساجی وپوشاک به لحاظ تجارت ؛مقاله سایت نساجی امروز۲۹/۴/۱۳۹۳
۸- حائری،علیرضا؛ تشکری شاد ،حمیده ،”عبور از ۱۴خوان برای رفع مشکلات نساجی “روزنامه دنیای اقتصاد شماره ۲۹۶۲چاپ ۱۷/۴/۹۲ گروه صنعت ومعدن کد خبر۷۳۸۲۸۰
۹- حجازی نیا ؛ انور،روزنامه دنیای اقتصاد شماره ۱۳۱۱مورخه ۲۳/۵/۱۳۸۶
۱۰- دهقانی،علی؛ عبدی سیدکلایی،محمد؛خردمند ،کامران؛”اثرات عضویت ایران درسازمان جهانی تجارت بر بخش صنعت ایران”مجله نامه مفید،شماره ۶۹دی۱۳۸۷
۱۱- راهبرد توسعه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و عضویت در سازمان جهانی تجارت،مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، ۱۳۸۴
۱۲- رضایی، حسن، «چشم‌انداز پیوستن ایران به سازمان جهانی بازرگانی»، مجله اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره ۶۸ ـ ۲۱۷
۱۳- رواسانی، شاپور، «درونمایه اقتصادی و اجتماعی جهانی شدن و جهانی‌سازی»، مجله اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره ۱۹۸ ـ ۱۹۷
۱۴- زنگنه، حمید، «توسعه اقتصادی و جهانی شدن نظری به تجارت کشورها»، مجله اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره ۲۰۸ ـ ۲۰۷٫
۱۵- شاکری، محسن ، جهانی شدن و جمهوری اسلامی خبرگزاری مهر۱۳۸۵
۱۶- غفوری، محمد، «سرشت جهانی شدن، زمینه‌ها و چالش‌های آن»، مجله اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره ۲۰۸ ـ ۲۰۷،
۱۷- قربانی،ساسان،”خوب وبد تاثیر توافقات هسته ای بر صنعت خودرو ایران” سایت خبرخودرو۱۸/۱/۹۴ کد خبر ۳۰۱۴۹۶
۱۸- کرباسیان ،مسعود،مجله دنیای اقتصاد شماره ۳۵۵۰مورخه ۱۹/۵/۹۴
