۴٫آموزش های بلند مدت :
در فعالیت آموزش ضمن خدمت ، دوره های بلند مدت به برنامه های ادامه تحصیل کارکنان درطول خدمت اطلاق می شود. این دوره ها به مدرک تحصیلی بالاتر منجر می‌گردد و شامل دوره های کاردانی ، کارشناسی ناپیوسته و کارشناسی ارشد در رشته‌های گوناگون است.(همان ، ۹۸)
۵٫مدیریت :[۳]
فرایند به کارگیری مؤثر و کارآمد منابع مادی و انسانی در برنامه ریزی ، سازماندهی ، بسیج منابع و امکانات ، هدایت و کنترل است که برای دستیابی به اهداف سازمانی و بر اساس نظام آموزشی مورد قبول، صورت می‌گیرد. (رضائیان،۶۰،۱۳۸۶)
کریتنر[۴] در کتاب مدیریت : فرایندی برای حل مسائل می‌گوید :
مدیریت عبارت است از فرایندی برای حل مسائل مربوط به تأمین هدف های سازمانی به نحو مطلوب از طریق استفاده مؤثر و کارآمد از منابع کمیاب در یک محیط در حال تغییر. ( ایران نژاد پاریزی،۱۸،۱۳۸۵ )
۶٫مدیریت آموزشی:[۵]
فرایندی اجتماعی است مستلزم ایجاد کردن ، نگه داشتن ، برانگیختن ، کنترل کردن و وحدت بخشیدن نیروهای انسانی و مادی که به طور “رسمی” و “غیر رسمی” در درون یک نظام واحد شکل و سازمان می‌یابند تا هدف ها و مقاصد معینی را تحقق بخشند .(علاقه بند،۱۱۴،۱۳۸۳)
مدیریت آموزشی ، حمایت ، تقویت ، یاری و مساعدت و سرانجام همکاری کردن است نه دستور دادن (طوسی،۷۰،۱۳۸۹)
۷٫مدیران آموزشی:
کسانی هستند که در تصمیم گیری های آموزشی و پرورشی نقش دارند و رفتار و عمل آنان جریان آموزش و پرورش را مستقیما˝ تحت تأثیر قرار می‌دهد. (علاقه بند،۱۲،۱۳۷۲)
۸٫مدیران آموزش دیده:
در این تحقیق منظور مدیرانی هستند که موفق به گذرانیدن دوره های آموزش ضمن خدمت کوتاه مدت مدیران که به صورت حضوری یا غیرحضوری از طریق معاونت برنامه ریزی و نیروی اداره کل آموزش و پرورش واحد کارشناسی آموزش ضمن خدمت ارائه گردیده است ، شده اند.
۹٫مدیران آموزش ندیده :
در این تحقیق منظور مدیرانی هستند که دوره های آموزش ضمن خدمت کوتاه مدت مدیران را طی نکرده باشند.
۱۰٫دوره آموزش مدیریت :
منظور دوره هایی است که از طرف واحدهای آموزش ضمن خدمت ادارات آموزش و پرورش جهت بالابردن سطح آگاهی و بینش و شناخت تخصصی مدیران واحدهای آموزشی برگزار می‌گردد.
۱۱٫عملکرد:
در این تحقیق منظور از عملکرد مدیران ، به کارگیری اصول و یافته های علمی ، به اقتضای موقعیت و رعایت موازین اخلاقی در محیط آموزشگاه می‌باشد تا مدیران ضمن ایفای نقش اصلی خود،مشکلات را حل کنند و هدفی را تحقق بخشند.
۱۲٫کارایی :
یک سلسله عملیاتی است که در نهایت به تامین هدف ها به نحو مطلوب و مؤثر می انجامد، به گونه ای که زمان ، سرمایه و استعدادها بدون اتلاف و به طور کامل مورد استفاده قرار می گیرند ( ایران نژاداریزی،۱۸،۱۳۸۵) .
۱۳٫ نظام آموزش و پرورش:[۶]
الگوی کلی نهادها ، مؤسسات و سازمان های رسمی جامعه که وظایف انتقال فرهنگ و شکوفاسازی آن ، پرورش همه جانبه فرد و تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص را برعهده دارند ، اصطلاحا˝ نظام آموزش و پرورش نامیده می شود.(۰علاقه بند،۷،۱۳۷۲)
۱۴٫سازماندهی:[۷]
« فرایندی است که طی آن تقسیم کار میان افراد و گروه‌های کاری و هماهنگی میان آنان به منظور کسب اهداف صورت می‌گیرد. » (رضائیان،۱۲۶،۱۳۸۶)
« هماهنگی عقلایی فعالیت‌های عده ای از افراد برای حصول اهداف مشترک سازمان از طریق سلسله مراتب اختیارات و مسئولیت‌ها ، تقسیم کار و …. است.» (صافی،۱۳۶،۱۳۸۳)
۱۵٫برنامه ریزی:[۸]
عبارت است از فراگرد تعیین و تعریف اهداف سازمان و تدارک دقیق اقدامات وسایلی که تحقق اهداف را میسر می‌سازند.(علاقه بند،۱۲،۱۳۸۳)
عملیاتی که مدیر بدان وسیله ، نقشه کارهای مربوط به هدف‌های سازمان و راه و روش برآورد آن ها را برای آینده تهیه می بیند .(عسگریان،۹۴،۱۳۸۶)
۱۶٫تصمیم گیری :[۹]
فراگردی است که طی آن ، شیوه عمل خاصی را برای حل مسئله یا مشکل ویژه برگزیده می شود .
(علاقه بند،۱۳۸۲،۲۳)
از نظر بارنارد[۱۰]: تصمیم گیری فراگردی ناشی از سنجش ، محاسبه و اندیشیدن است که منجر به عمل می شود .(بارناد،۲۵۹،۱۳۸۱)
۱۷٫ روابط انسانی[۱۱]:
از نظر خانم فالت : روابط انسانی عبارت است از توان برقراری ارتباط انسانی با معلمان و دانش آموزان ، از طریق پذیرش وجود ، شخصیت ، ویژگی‌های فردی و همه تفاوتهایی که احتمالا با شخص مدیردارند.( میرکمالی،۲۸۴،۱۳۷۸)
– ۱مقدمه
کارائی و اثربخشی مدارس که مرکز آموزش و محور توسعه علمی و پیشرفت کشور از طریق آموزش می‌باشند، شدیداً تحت تأثیر توانایی ها، عملکرد و کارائی مدیر و وابسته به دانش،تخصص و تجربه اوست و این دانش و مهارت از طریق آموزش های قبل از خدمت و حین استخدام تأمین و به روز رسانی می شودکه در این میان اهمیت آموزش های ضمن خدمت به دلیل به هنگام بودن و در راستای ارتقاء سطح دانش و توانایی‌های مدیران غیر قابل انکار بوده و به عنوان یکی از متداول ترین و قابل قبول ترین روش های توسعه و ارتقاء دانش و تخصص مدیران تلقی می شود.در دنیای متحول کنونی ،تربیت و آموزش مداوم نیروی انسانی در سازمان‌های مختلف از جمله آموزش و پرورش ،دارای اهمیت و جایگاه خاصی است.پرداختن به آموزش کارکنان ،بویژه در سطح مدیریتی با برنامه ریزی های دقیق و حساب شده می‌تواند باعث بهبود کارائی و اثربخشی در هر سازمان شود(نصر اصفهانی و عزیزی،۱۳۸۹ :۷۹-۸۰)
ضمنا آموزش ضمن خدمت یکی از مناسب ترین و دراختیارترین منابع و راهکارهای بهبود و ارتقاء منابع انسانی و دستیابی به دانش و مهارت‌های لازم جهت رشد و ارتقاء است و حال آنکه آموزش پر هزینه و گران است و زمانی می‌تواند مقرون به صرفه ،مؤثر، قابل توجیه و اجرا باشد که بر اساس نیازسنجی مناسب و علمی و در قالب الگو و چهارچوبی از پیش طراحی و تعیین شده اجرا شود.امروزه آموزش و بهسازی منابع انسانی به عنوان یکی از استراتژیهای اصلی دستیابی به سرمایه انسانی، و سازگاری مثبت با شرایط تغییر به عنوان دو مزیت رقابتی سازمان‌ها قلمداد می شود و از این رو جایگاه و اهمیت راهبردی آن در بقاء و توسعه سازمان نمایان شده است. بدیهی است این فعالیت نیز مانند هر فعالیت سازمانی دیگر مستلزم برنامه ریزی صحیح و اصولی است.در این راستا تعیین نیازهای آموزشی به عنوان اولین گام در برنامه ریزی آموزشی ضمن خدمت مطرح می شود که اگر به درستی طرح ریزی و اجرا گردد تمهیدی اساسی و مهم برای اثربخشی کارکرد آموزش های ضمن خدمت و طبعاً بهره وری شاغلین خواهد بود. (عباس زادگان و ترک زاده، ۱۳۸۹: ۱۳)
