۲-۱-۴-۱اهمیت سود
بنابر آنچه ذکر شد، صورت های مالی یکی از مهمترین منابع در دسترس استفاده کنندگان صورت های مالی جهت اخذ تصمیمات اقتصادی سودمند است. در مبانی نظری کشورهای مختلف، اهدافی برای این گزارشگری مالی در نظر گرفته شده است. مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران، هدف صورت های مالی را چنین بیان می‌کند:
«هدف صورت های مالی عبارت از ارائه ی اطلاعاتی تلخیص و طبقه بندی شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف پذیری مالی واحد تجاری است که برای طیف گسترده از استفاده کنندگان صورت های مالی، در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مفید واقع گردد.» (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، ۱۳۸۱، ص ۴۸۷).
یکی دیگر از مواردی که توسط استفاده کنندگان صورت های مالی مورد توجه قرار می‌گیرد، عملکرد مدیریت واحد تجاری است. استفاده کنندگان صورت های مالی جهت اتخاذ تصمیمات مناسب در ارتباط با هر واحد تجاری بایستی از مدیریت و نحوه عملکرد آن در واحد تجاری، اطلاعاتی را کسب نمایند. صورت های مالی یک منبع با اهمیت جهت ارزیابی مدیران و کسب اطلاعات درباره مدیریت واحد تجاری است و در این میان، سود حسابداری یا همان نتایج عملکرد مالی واحد تجاری، مهمترین نقش را جهت ارائه ی اطلاعات مذکور دارا است. به عبارت دیگر استفاده کنندگان صورت های مالی می‌توانند با بهره گرفتن از سود حسابداری، توانایی واحد تجاری را در ایجاد وجه نقد، زمان و قطعیت ایجاد آن ارزیابی کنند. همچنین سود بیانگر عملکرد شرکت و نحوه انجام وظیفه مباشرتی مدیریت یا حسابدهی آن ها در قبال منابعی است که در اختیارش قرار گرفته است. بنابرین سود حسابداری یکی از اقلام صورت های مالی است که جهت نیل به اهداف ارائه آن صورت ها توسط استفاده کنندگان صورت های مالی، نقش مهمی را ایفا نموده و به آن ها کمک می‌کند که تصمیمات مناسب و معقولانه تری را اتخاذ نمایند
.۲-۱-۴-۲ محتوای اطلاعاتی سود
موضوع رفتار قیمت اوراق بهادار و ارزشیابی دارایی های مالی از آغاز شکل گیری بازارهای سرمایه همواره مورد توجه محافل علمی و سرمایه گذار ان بوده است. به رغم مشکلات موجود در مطالعه و ارزیابی مدل تصمیم گیری افراد، دلایل بسیاری برای ضرورت انجام مطالعه در زمینه محتوای اطلاعاتی گزارش های مالی و نحوه کاربرد اطلاعات حسابداری وجود دارد که در نهایت، هدف آن افزایش کیفیت اطلاعات گزارش شده به منظور بهسازی مدل تصمیم است. از سویی دیگر، هدف حسابداری فراهم آوردن اطلاعات مالی برای استفاده کنندگان، در جهت کمک به بهبود فرایند تصمیم گیری می‌باشد، در حالی که هدف از انجام تحقیقات و مطالعات حسابداری ارزیابی مفید بودن اطلاعات برای سرمایه گذاران و سایر استفاده کنندگان می‌باشد. صورت های مالی منابع مالی بسیار مهمی از اطلاعات مالی می‌باشند که سرمایه گذاران در تصمیم گیری های مربوط به سرمایه گذاری به آن نیاز دارند (هاشمی و بهزاد فر، ۱۳۹۰). محتوای اطلاعاتی سود حسابداری یکی از موضوعات جالب در زمینه تحقیقات حسابداری است که از زمان بال و براون (۱۹۶۸)[۴] که اولین تحقیق را در این زمینه انجام داده‌اند، تاکنون مورد توجه محققین زیادی قرار گرفته است. محققین مختلف با رویکردهای مختلفی محتوای اطلاعاتی سود حسابداری را مورد بررسی و آزمون قرار داده‌اند. بیشتر محققان بر این مسئله توافق دارند که سود حسابداری دارای محتوای اطلاعاتی می‌باشد. تحقیقات انجام شده در زمینه ارتباط بین داده های حسابداری و سود حسابداری بسیار متنوع بوده و چندین دهه را پوشش می‌دهد.
محتوای اطلاعاتی اقلام حسابداری در رابطه با پیش‌بینی برخی از عوامل از جمله بازده و سود سهام و توضیح ارزش بازار سهام شرکت می‌باشد. منظور از محتوای اطلاعاتی یک معیار حسابداری، میزان استفاده و فایده آن در فرایند تصمیم گیری فعالان بازار سرمایه می‌باشد. فرانسیس (۲۰۰۸) رابطه بین اجزای اقلام تعهدی و جریان های نقدی با بازده سهام را بررسی نموده و دریافته است که بین اجزای سود و بازده سهام رابطه مثبت و معناداری وجود دارد؛ به ویژه رابطه بین جریان های نقدی و حساب های دریافتنی با بازده سهام قوی تر است. هم چنین چاریتو و همکاران (۲۰۰۰)[۵] در ژاپن به این نتیجه رسیدند که اولا جریان های نقدی، محتوای اطلاعاتی بیشتری در تشریح بازده سهام در مقایسه با سود دارند و ثانیاً، جریان های نقدی زمانی که سود ثبات ندارد، نقش با اهمیت تری در بازار سهام نسبت به سود بازی می‌کنند و اهمیت بیشتری دارد (رهنمای رودپشتی و همکاران، ۱۳۸۸).
بارث و همکاران (۱۹۹۹) ارتباط اجزای نقدی و تعهدی با ارزش بازار سهام را مورد بررسی قرار داده‌اند. آن ها دریافته اند که اجزای نقدی و تعهدی به پیش‌بینی مربوط هستند و آگاهی از اجزای تعهدی و جریانات نقدی سودها به تشریح ارزش بازار سهام علاوه بر ارزش دفتری سهام و سودهای غیر عادی کمک می‌کند.
چان و همکاران (۲۰۰۶) توانایی پیش‌بینی بازده سهام با بهره گرفتن از اجزای اقلام تعهدی را بررسی نموده و به این نتیجه رسیدند که اقلام تعهدی قدرت پیش‌بینی کنندگی بازده آتی سهام را دارند. اگر این اقلام به صورت اختیاری و غیر اختیاری تجزیه شوند؛ قدرت پیش‌بینی کنندگی به بخش اختیاری اقلام تعهدی بر می‌گردد و یک رابطه منفی قوی بین اقلام تعهدی و بازده آتی سهام وجود داردو هم چنین اقلام تعهدی تا حدودی منعکس کننده میزان دستکاری سود توسط مدیران هستند.
