بند دوم: پیشگیری انتظامی تدابیر و اقدام های انتظامی با هدف حمایت از شهروندان در برابر خطر وقوع جرم افزایش آگاهی های عمومی و ارائه خدمات مشاوره ای پیشگیرانه ، نظارت و مراقبت برای اماکن عمومی و مناطق جرم زا افزایش آگاهی های عمومی و ارائه خدمات مشاوره ای پیشگیرانه ، نظارت و مراقبت برای اماکن عمومی ومناطق جرم زاو افزایش هزینه های ارتکاب جرم است.
۱-۱۸- مفهوم پیشگیری و مصادیق آن
چرا بحث پیشگیری در سیاست جنائی خیلی دیر مطرح شده است؟ چرا حقوق جزا سابقه چهار هزار ساله دارد در حالی که پیشگیری اخیراً مطرح شده است ؟ چرا صاحب‌نظران از این مفهوم استقبال نمی کنند؟
مفهوم پیشگیری برای پاسخ به سوالات فوق ضروری است. در ابتدا مفهوم پیشگیری توضیح داده شود. برای پیشگیری تعاریف متعددی ارائه شده است که مبتنی بر بینش صاحبان تعاریف است در جهت گیری عمده در پیشگیری از قابل توجه است: ۱٫ مفهوم و استنباط موسع ۲٫ مفهوم و استنباط محدود و مضیق.
بند اول : مفهوم موسع پیشگیری
مطابق این مفهوم هر آنچه که علیه جرم بوده و آن را کاهش می‌دهد، پیشگیری محسوب می شود. لذا مجازات ترمیم خسارت مجنی علیه و فردی کردن مجازات توسط قاضی پیشگیری به شمار می‌آید و طیف وسیعی از اقدامات کیفری و غیر کیفری را در بر می‌گیرد.
بند دوم : مفهوم مضیق پیشگیری
امروزه جرم شناسی پیشگیرانه در چارچوب مفهوم مضیق از پیشگیری قرار می‌گیرد. پیشگیری در این مفهوم مجموعه وسایل و ابزار هایی است که دولت برای مهار بهتر بزهکاری از دو طریق مورد استفاده قرار می‌دهد
-
- از طریق حذف یا محدود کردن عوامل جرم زا.
- از طریق اعمال مدیریت مناسب نسبت به عوامل محیطی ، فیزیکی و محیط اجتماعی که به نوبه خود فرصت های مناسبی را برای ارتکاب جرم ایجاد می‌کنند.
در این مفهوم پیشگیری از تکرارجرم مد نظر ما نیست. اقدامات ناظر به قبل از ارتکاب جرم است. بنابرین مجازات صدور حکم کیفری و اجرای مجازات از شمول مفهوم پیشگیری خارج می شود. پیشگیری یکی از وسایل و امکانات سیاست جنائی برای کنترل جرم است. به عبارت دیگر درکنار پیشگیری خارج از نظام کیفری از جرم ( پیشگیری غیر کیفری از بزهکاری) پیشگیری کیفری نیز وجود دارد. اما این پیشگیری کیفری از شمول پیشگیری مورد نظر جرم شناسی خارج است چرا که با اینکه ارعاب ناشی مجازات بی تردید جنبه پیشگیرانه دارد لیکن این امر مد نظر ما نمی باشد. بلکه آن پیشگیری مد نظر ما است که خارج از دستگاه قضائی و پلیس قضائی به اجرا در می‌آید. به عنوان نتیجه گیری کیفر و رسالت های آن بازپروری مجرم، کیفر زدایی ،اصلاح بزهکاری و جایگزینی های مجازات اساسی آزادی از آنجا که همگی در چارچوب نظام قضائی اعمال می‌شوند. از شمول مفهوم مضیق خارج می‌باشند و در چهار چوب مفهوم موسع قرار می گیرند.بحث ما مفهوم مضیق پیشگیری است.پیشگیری یک معنای لغوی و یک معنای علمی و اصطلاحی دارد: معنی لغوی آن دو چیز است: ۱٫جلوی وقوع چیزی را گرفتن۲٫ هشدار در مورد وقوع چیزی.
در معنای اول یعنی به استقبال چیزی رفتن ممکن است جرم شناسی پیشگیرانه همراه با روش های مختلفی به کار گرفته شود. در این صورت هشدار نسبت به وقوع جرم می‌تواند به عنوان یک فن پیشگیرانه به کار آید . مثلا هشدار به مردم در حفاظت از اتومبیل ها ، از این رو هشدار یک نوع تدبیر فنی است که در بسیاری از موارد پیشگیری می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. اما آنچه که در اینجا مد نظر ما است، معنای اول آن است از نظر علمی و اصطلاحی مفهوم پیشگیری به مفاهیم مختلفی تعلق دارد، یعنی ترکیبی از تئوری و تجربی است در ابتدا پیشگیری به صورت نظری مطرح می شد. فری پیشنهاد هایی در زمینه دفاع اجتماعی در مقابل بزهکاری کرد در واقع طرح تغییر جامعه است را پیشنهاد می‌کند، یعنی عرف و عادت باید دگرگون شود پاره ای از این نظریات کم و بیش به اجرا گذاشته و تجربه می‌شوند به دنبال این تجربه ،ارزیابی این تجربیات مطرح می شود ،به دنبال ارزیابی این تجربیات امکان اصلاح و جرح و تعدیل نظریه قبل فراهم می شود و به این ترتیب مفهوم پیشگیری یک مفهوم منطقی و علمی است .
۱-۱۹- اوصاف تدابیر خاص پیشگیرانه ( خصایص تدابیر پیشگیرانه)
بند۱٫ تدبیر یا اقدامی پیشگیری از بزهکاری است که هدف انحصاری آن تضمین جلوگیری از وقوع جرم باشد یعنی این اقدامات بر عوامل یا فرایند هایی که منجر به وقوع جرم می‌شوند، تاثیر قاطعی بگذارد.
بند ۲٫تدابیر باید خطاب به جمعی از مردم باشد، بنابرین اقداماتی پیشگیرانه مصوب می‌شوند که جمعی باشند ،اقدامات فوری مورد بحث ما نمی باشند .اقدامات فوری در بحث اصلاح و درمان و جرم شناسی بایست مورد توجه قرارمی گیرد[۳۵]۱٫( تیموری ۱۳۸۷ ،۲۶)
بند۳٫لازم است قبل از ارتکاب جرم یعنی قبل از اینکه حالتی تبدیل به جرم شود، اعمال گردد.
بند ۴٫خصیصه چهارماین اقدامات آن است که چون قبل از وقوع جرم مورد استفاده قرار می گیرند، فاقد خصیصه قهرآمیز و الزام آور می‌باشند .
۱-۲۰- تعریف پیشگیری از جرم و محدوده آن
«با توجه به معیارهای گفته شده می توان پیشگیری را تعریف نمود .مجموعه اقدامات سیاست جنایی به استثنای اقدام های کیفری که غایت و هدف انحصاری یا لا اقل جزئی از ان اقدامات محدود کرن امکان وقوع جرم مجموعه ای از جرایم می‌باشد. »
این تعریف دارای چند رکن می‌باشد:
۱٫مجموعه اقدامات به استثناءاقدامات کیفری
۲٫هدف مطلق ونسبی پیشگیرانه جرایم
۳٫مجموعه ای از جرایم
۱-۲۱- انواع پیشگیری
ارائه تعریف از پیشگیری این امکان را به ما می‌دهد انواع اقداماتی را که برای پیشگیری از جرم لازم است را طبقه بندی کنیم چرا که ماهیت این اقدامات یکسان نیست.بنابرین در چارچوب جرم شناسی پیشگیرانه با عنایت به معیارهای مختلف پیشگیری را به شش دسته تقسیم کرده‌اند.این تصمیمات گاه بخاطر برداشت مضیق وگا ه برداشت موسع از پیشگیری است که بعضا با یکدیگر تداخل دارند.
بند اول: طبقه بندی اول پیشگیری بر اساس سن
