شناسایی مسئله: مسئله عبارت است از چیزی که از توان سازمان برای رسیدن به هدف می‌کاهد؛ به دیگر سخن، مسئله بر وضعیتی دلالت دارد که سازمان را از کسب اهدافش بازمی‌دارد (رضاییان، ۱۳۸۷: ۱۴۸). برای حل یک مسئله، ابتدا باید آن را شناخت و تعریف صحیحی برای آن ارائه کرد؛ یعنی ابتدا باید تعیین شود که چه وضعیتی بر وجود مسئله دلالت دارد و کدام مسئله باید حل شود (رضاییان، ۱۳۸۷: ۱۳۴ـ۱۳۵).
شناسایی و ارزیابی راه حل ها: حل مطلوب مسائل عمده، در گرو شناسایی و تعیین راه حل های ابتکاری و بدیع است. پس از آنکه مدیر، مجموعه‌ای از راه حل های مطلوب را ایجاد و جمع آوری کرد، باید آن ها را از حیث نحوه اثرگذاری و کارکردشان در حل مسئله ارزیابی کند (برگرفته از: رضاییان، ۱۳۸۷: ۱۵۰).
انتخاب راه‌حل: راه‌حل مناسب بر مبنای میزان اطلاعات موجود در دسترس مدیر، قدرت قضاوت وی، و موازنه‌ای که مدیر میان متغیرهای گوناگون برقرار می‌کند، انتخاب می‌شود (رضاییان، ۱۳۸۷: ۱۵۱).
اجرای راه‌حل: اعتبار یک تصمیم یا راه‌حل، وابسته به آن است که قابل اجرا باشد. گاهی این تصور نادرست پیش می‌آید که با اتخاذ تصمیم، اجرای آن قطعی است؛ در حالی که اگر کارکنان مایل (یا قادر) به اجرای آن نباشند، آن تصمیم، تصمیمی مطلوب و مؤثر نخواهد بود (رضاییان، ۱۳۸۷: ۱۵۲).
ارزیابی نتایج: مرحله نهایی فرایند تصمیم‌گیری، ارزیابی نتایج و فراهم کردن بازخورد درباره تصمیم و اجرای آن است. این کار میزان تطابق نتایج با انتظارات را نشان میدهد که در صورت لزوم، مدیران تغییراتی را برای اصلاح تصمیم یا اجرای آن اعمال کنند. اگر تصمیم اصلی نتایج مطلوب را به بار نیاورد ممکن است ناشی از درست تعریف نشدن مسئله باشد و شاید نیاز به جایگزینی راه‌حل دیگری به جای راه‌حل انتخاب‌شده باشد (فیضی، ۱۳۸۴: ۸۸).
مدیران: می‌توان گفت که «مدیر کسی است که مسئولیت عملکرد یک یا چند نفر در سازمان را به عهده دارد». مدیران با مجموعه متنوعی از عناوین به منزله سرپرست، رهبر گروه، رئیس بخش، مدیر اداره، معاون و مانند آن، انجام وظیفه می‌کنند و کارکنان را به کار می‌گیرند (رضاییان، ۱۳۸۷: ۱۸).
۱ـ۹٫ تعریف عملیاتی واژگان تحقیق
اطلاعات: مجموعه‌ای از داده های خام، پردازش‌شده و به طور کلی، هر آنچه که آگاهی و دانش مدیران را تشکیل میدهد.
سیستم‌های اطلاعات مدیریت: در این تحقیق، سیستم‌های کامپیوتری (سخت‌افزار و نرم‌افزار)، شبکه های کامپیوتری، اینترنت، وب‌سایت‌ها و پورتال‌ها ، و تجهیزات و امکانات ارتباطات از راه دور، به عنوان سیستم‌های اطلاعات مدیریت در نظر گرفته شده‌اند.
تصمیم‌گیری: فرآیندی است که طی آن، فرد تصمیم‌گیرنده برای حل مسئله، راه‌حلی پیدا کرده، آن را اجرا کرده و سپس نتایج اجرای تصمیم را ارزیابی می‌کند.
شناسایی مسئله: کشف مسئله و تعیین همه جوانب آن را شناسایی مسئله می‌گویند.
شناسایی و ارزیابی راه حل ها: در این تحقیق، ارائه راه حل های مختلف و متنوع و همچنین تجزیه و تحلیل آن ها، به عنوان شناسایی و ارزیابی راه حل ها در نظر گرفته شده است.
انتخاب راه‌حل: هر تصمیم‌گیرنده‌ای برای حل مسئله، باید یک یا چند راه‌حل انتخاب کند.
اجرای راه‌حل: زمانی می‌توان تصمیم و یا راه‌حل انتخابی را معتبر دانست که قابل اجرا باشد و آن را عملیاتی و اجرایی کرد.
ارزیابی نتایج: پس از اجرای راه‌حل، باید نتایج و پیامدهای آن را مورد بررسی قرار داد تا بتوان در مورد اثربخشی و یا عدم اثربخشی تصمیم اتخاذشده، بحث کرد.
مدیران: در این پژوهش، مدیران حوزه علمیه قم در سمت‌های شغلی ریاست، قائم‌مقام، معاون، مدیر و سرپرست مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
۱ـ۱۰٫ قلمرو تحقیق
۱ـ۱۰ـ۱٫ قلمرو مکانی تحقیق
این تحقیق در حوزه علمیه قم انجام شده است.
۱ـ۱۰ـ۲٫ قلمرو زمانی تحقیق
زمان انجام پژوهش حاضر را می‌توان به دو مرحله مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی می‌دانی تقسیم کرد. مطالعات کتابخانه‌ای تحقیق از بهار سال ۱۳۹۳ شروع شد و در پاییز سال ۱۳۹۳ به پایان خواهد رسید.
فصل دوم
ادبیات موضوع
مقدمه
سیستم اطلاعاتی مدیریت مفهومی است که تنها یک یا دو دهه از عمر آن می‌گذرد و به روش‌های گوناگون آن را فهمیده و توصیف کرد‌ه‌اند. عموماً آن را به نام‌های سیستم اطلاعاتی، سیستم اطلاعات و تصمیم‌گیری، و سیستم اطلاعات کامپیوتری می‌شناسند (جوادکار،[۱۴] ۱۳۸۲: ۵). سیستم‌های اطلاعاتی در یک سازمان سه نقش اساسی را ایفا می‌کنند: ۱٫ پشتیبانی از استراتژی‌ها برای مزیت رقابتی۲٫ پشتیبانی از تصمیم‌سازی کسب و کار۳٫ پشتیبانی از عملیات و فرآیندهای کسب و کار (هویدا و بهنامی‌راد، ۱۳۸۷).
یکی از نقش‌های اصلی سیستم‌های اطلاعات مدیریت، پشتیبانی از تصمیم‌گیری در سازمان‌ها است و از آنجا که تصمیم‌گیری، پایه و اساس مدیریت به شمار می‌رود، ایفای این نقش توسط سیستم‌های اطلاعاتی اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. بدیهی است که منشأ تمام تصمیم‌گیری‌ها وجود اطلاعات است و هر چه اطلاعات دقیق‌تر باشد تصمیم‌گیری دقیق‌تر انجام می‌گیرد. یکی از علل تصمیم‌گیری غلط و نادرست اکثر مدیران، نداشتن اطلاعات کافی است. حال اگر مدیر به اطلاعات تصمیم‌گیری نیاز دارد تنها راه در عصر حاضر استفاده از سیستم‌های اطلاعاتی کامپیوتری است که می‌تواند در هر زمان آخرین وضعیت اطلاعاتی سازمان خود و سایرین را ارائه دهد (کشتکار ملکی، ۱۳۸۰: ۸ـ۹).
هدف این فصل، آشنا کردن خوانندگان با ادبیات موضوع تحقیق می‌باشد. خوانندگان با مطالعه این فصل می‌توانند پیش از ورود به بخش می‌دانی تحقیق، اطلاعات و دانش خود را درباره سیستم‌های اطلاعات مدیریت و تصمیم‌گیری افزایش دهند. این فصل در سه بخش سازمان‌دهی شده است؛ در بخش اول به مفاهیم اصلی سیستم‌های اطلاعات مدیریت که شامل اطلاعات و سیستم‌های اطلاعاتی است، پرداخته می‌شود. همچنین در این بخش، با نقش و انواع سیستم‌های اطلاعاتی در سازمان و فواید و محدودیت‌های آن آشنا خواهیم شد. بخش دوم اختصاص به موضوع تصمیم‌گیری دارد. از جمله مطالب اصلی این بخش، می‌توان به نقش تصمیم‌گیری در مدیریت، مدل‌های تصمیم‌گیری در سازمان، نقش اطلاعات در تصمیم‌گیری و تصمیم‌گیری فردی و گروهی اشاره کرد. و در بخش سوم، حوزه علمیه قم که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته‌اند، به طور مختصر معرفی می‌شوند.
بخش اول: سیستم‌های اطلاعات مدیریت (MIS)
۲ـ۱ـ۱٫ عصر اطلاعات
به طور کلی پیشرفت‌های بشر در قالب سه عصر کشاورزی، صنعت و اطلاعات طبقه بندی می‌شود. عصر کشاورزی با هدف تهیه و تأمین غذا به وقوع پیوست. عصر صنعت که هنوز هم در برخی از کشورها حاکمیت دارد، پس از عصر کشاورزی شکل گرفت و نیاز بشر به ابزار و مواد اولیه را برطرف نمود. پس از عصر صنعت، عصر اطلاعات شروع شد. این عصر که مشخصه آن حضور قدرتمند رایانه در عرصه‌های مختلف زندگی بشر است، در دهه ۹۰ میلادی و با همگانی شدن استفاده از اینترنت وارد نقطه عطف خود شد و به‌سرعت در حال سیر مراحل تکوینی خود می‌باشد. در جدول زیر روند تکامل عصر اطلاعات نشان داده شده است (سرلک و فراتی، ۱۳۸۷: ۴ـ۵).
جدول۲ـ۱ـ۱٫روند تکامل عصراطلاعات(منبع:سن،[۱۵] ۲۰۰۴: ۶؛ به نقل از: سرلک و فراتی، ۱۳۸۷: ۵)
