متغیر

فراوانی

درصد

زیر ۱۰ سال سابقه کار

۶۱

۴/۳۸

بالای ۱۰ سال سابقه کار

۸۴

۸/۵۲

با توجه به جدول ۳-۳-۴ بیشترین مقدار افراد نمونه بر حسب سابقه کار را با درصد ۸/۵۲ برای افراد بالای ۱۰ سال سابقه و کمترین مقدار با درصد ۴/۳۸ برای افراد زیر ۱۰ سال سابقه می­باشند.

جدول شماره۳-۳-۵ یافته ­های توصیفی مربوط به سن افراد نمونه

متغیر

تعداد

حداقل

حداکثر

میانگین

انحراف استاندارد

سن

۱۴۹

۲۱

۵۵

۵۸/۳۷

۰۲/۷

با توجه به جدول ۳-۳-۵ بیشترین یافته ­های توصیفی مربوط به سن افراد نمونه با حداقل سن ۲۱ سال و حداکثر سن ۵۵ سال ‌می‌باشد که متغییر سن در این جدول دارای میانگین سن ۵۸/۳۷ و انحراف استاندارد ۰۲/۷ ‌می‌باشد.

۳-۴- ابزارهای پژوهش

۳-۴-۱- پرسشنامه سلامت عمومی GHQ- 28 :

• • شامل ۲۸ سوال و ۴ مؤلفه‌ (نشانه­ های جسمانی-اضطراب و بی خوابی- کار کرد اجتماعی و تصمیم گیری- افسردگی) مناسب برای غربالگری سلامت روانی و شناخته ترین آزمون غربالگری است که تاکنون در روانپزشکی تاثیر بسیار زیادی بر پیشرفت پژوهش­های داشته است( هندرسون^[۸۹]۱۱۹۹۰). این پرسشنامه توسط گلدبرگ^[۹۰]۲( ۱۹۷۹) برای تفکیک افراد مبتلا به اختلالات روانی از جمعیت مراجعه کننده به مراکز پزشکی عمومی ساخته است امروزه این پرسشنامه به منظور استفاده به ۳۶ زبان ترجمه شده است. بسیاری از محققین(چیونگ و اسپیز^[۹۱]۳،۱۹۹۴ ) تصریح کرده ­اند که این پرسشنامه هم استفاده بالینی داشته و هم در جامعه کاربرد دارد( یعقوبی ،۱۳۷۴ ) لازم به ذکر است که ثمره برش در این پرسشنامه نیز نمره ۲۳ در نظر گرفته می­ شود.

• • در خصوص روایی: پرسش­نامه سلامت عمومی، در یک بررسی، استفانسن و کریست جانسن (۱۹۸۵)، پرسش­نامه سلامت عمومی و شاخص پزشک کورنل را بر روی ۱۸۵۰ نفر در ایسلند اجرا نمودند و به ضریب همبستگی ۶۸/۰ دست یافتند(به نقل از هاشمی۱۳۸۴). در تحقیق دیگر چن و چن، به اجرای پرسش­نامه سلامت عمومی بر روی ۲۲۵ نفر از دختران مدرسه­ای در هنگ کنگ پرداختند. این محققین از پرسش­نامه چند جنبه­ای شخصیتی مینه سوتا جهت بررسی روایی همزمان استفاده نموده و به ضریب همبستگی ۵۳/۰ دست یافتند (به نقل از هاشمی۱۳۸۴).

• • آریا و همکاران(۱۹۹۲) در تحقیقی که در شیلی انجام دادند. حساسیت فرم ۱۲ سوالی پرسشنامه سلامت عمومی را ۷۶/. نشان دادند. در هند شاماشوندار و همکاران(۱۹۸۶) برای این فرم پرسشنامه ۸۷/. ویژگی به دست می ­آورند در برزیل ماری ویلیامز(۱۹۸۵)حساسیت ۸۵/. و یژگی ۷۹/. را نشان دادند(یعقوبی ،۱۳۷۴).

• • یعقوبی(۱۳۷۴) طی پژوهشی، با عنوان، بررسی همه­گیر شناسایی اختلالات روانی در و ویژگی این پرسشنامه در بهترین نمره پرسش (۲۳) به ترتیب برابر با ۵/۸۶ % و ۸۲% است.

• • در خصوص پایایی : پرسش­نامه سلامت عمومی، مطالعات متعددی صورت گرفته است. در یک بررسی گلدبرگ و ویلیامز اعتبار تصنیفی برای این پرسش­نامه که توسط ۸۳ نفر تکمیل شده بود را ۹۵% گزارش کردند(به نقل ازهاشمی،۱۳۸۴).

• • چیونگ^[۹۲]۱ و اسپیرز؛ ضریب پایایی را بین ۴۲/. تا ۴۷/. به دست آورند. علاوه بر این ضریب آلفا برای کل مقیاس برابر ۸۸/. و برای خرده مقیاس­ها بین ۶۶/. تا ۸۵/. به دست آمد(یعقوبی ،۱۳۷۴). چیونگ و اسپیرز(۱۹۹۴ ) در جمعیت کامبوجی­های ساکن نیوزلند از طریق باز آزمایی به فاصله ۲ تا ۴ هفته پایایی این پرسش­نامه را با بهره گرفتن از ضریب همبستگی اسپیرمن ۵۵/. ارزیابی کرده ­اند. البته میزان آن پایین اما از نظر آماری معنی­دار بوده است(میرخشتی،۱۳۷۵).

• • دستجردی(۱۳۷۷) طی پژوهشی تحت عنوان «هنجارهای آزمون سلامت عمومی برای دانشجویان مرکز تربیت معلم» ضریب پایایی و ضریب همبستگی برای کل پاره تست­های آزمون سلامت عمومی برابر ۸۲/. گزارش می­دهد. مرخشتی (۱۳۷۵) طی پژوهشی با عنوان «بررسی رابطه میان رضایت از زندگی زناشویی و سلامت روان» بر روی گروه نمونه پژوهش به تعداد مساوی(از زنان و مردان) ضریب آلفای کرونباخ برابر %۹۲ در زمانی کرد که نشان دهنده هماهنگی درونی بسیار قوی این پرسشنامه است.

• مجاهد(۱۳۷۴) طی پژوهشی با عنوان «بررسی وضعیت رفتار کودکان و سلامت روانی والدین در خانواده­های چند همسری(منطقه سراوان)» از ضریب همبستگی نمرات در دو نوبت استفاده کرده ضریب همبستگی به دست آمده ۶۲% بود که از لحاظ آماری معنادار است در نتیجه پایایی نسبی پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفت.

روش نمره­گذاری

روش نمره­گذاری گزینه­ های GHQ با بهره گرفتن از مدل ساده لیکرت بوده است که به ترتیب به گزینه­ ها، نمره ­های قردادی ۰،۱،۲،۳ تعلق ‌می‌گیرد. بنجامین و همکاران (۱۹۸۲) در مطالعه خود روی ۹۲ زن دریافتند که با بهره گرفتن از روش سنتی نمره­گذاری آزمون سلامت عمومی فقط نیمی از بیماران روانی شناسایی شده و برخی از بیماران که از اخـتلالات مـزمن رنج می­برند شناسایی نشدند. در هنگامی که نمره­گذاری ساده لیکرت استفاده شد. نتیجه به طور قابل توجهی بهبود یافت و ۴۰% ‌شناسایی نشدند این مطالعه نشان داد که استفاده از نسخه کوتاه GHQ با بهره گرفتن از روش نمره­گذاری لیکرت حساسیت آزمون را به گونه قابل ملاحظه­ای افزایش داده ولی ویژگی آزمون را اندکی کاهش می­هد.

• بنابر اعتقاد بارکونی(۱۹۸۶) برای غلبه بر محدودیت­های مربوط به عدم کارایی پرسشنامه سلامت عمومی در ‌شناسایی ‌تشخیص اختلالات روانی مزمن، استفاده از روش ساده نمره­گذاری لیکرت در این پرسشنامه بر سایر روش­های ارجح است(بالاهنگ ۱۳۷۲). در پژوهش حاضر نحوه نمره­گذاری که بر اساس مدل لیکرت ‌می‌باشد بدین شرح است: برای گزینه (الف) صفر، گزینه (ب) نمره یک، گزینه (ج) نمره ۲ و گزینه (د) نمره ۳ منظور شده است یا توجه به اینکه تعداد پرسشنامه این آزمون ۲۸ است و به هر یک بین صفر تا ۳ نمره تعلق ‌می‌گیرد و پرسشنامه GHQ هر آزمودنی حداقل ۰ و حداکثر ۸۲ ‌می‌باشد نمره بالا نشان دهنده اختلال است. این آزمون برای فرد ۵ نمره تعیین می­ شود.

۳-۴-۲- پرسشنامه تعارض کار- خانواده و خانواده–کار