1. گروه کمک درمانی: این گروه اسباب بازی ها مخصوص کودکان و نوجوانانی است که دارای نقص جسمانی می‌باشند و از این اسباب بازی ها در باز پروری و افزایش توان و هماهنگی بین اندامها و اعضاء بدن و درنهایت بهبود آن ها استفاده می نمایند.

علاوه بر این طبقه بندی که به آن گروه اسباب بازی گفته شده است، گروه دیگری نیز به نام خانواده اسباب بازی نیز در طبقه بندی شورای اسباب بازی پیش‌بینی شده است که به شرح زیر است:

1. 1. عروسکها : انواع اشکال انسانی- حیوانی و یا تخیلی که به عنوان اسباب بازی یا سرگرمی طراحی شده و جنبۀ تزیینی نداشته باشد.

1. 1. مدل هایی از مصنوعات بشری: اسباب بازی هایی که بر اساس وسایل مورد استفاده در زندگی طراحی شده باشند. اتومبیل , هواپیما , قطار , لوازم منزل و ابزار کار از جملۀ آن ها است.

1. 1. مهره و صفحه: سرگرمی هایی که بر اساس دستور العمل مشخصی حرکت مهره ها بر روی صفحۀ بازی پیش‌بینی شده است.

1. 1. سازه‌ها: مجموعه قطعاتی که به وسیلۀ اتصالات و یا بدون آن به یکدیگر وصل می‌شوند و اشکال مختلف دو بعدی و یا سه بعدی را پدید می آورند.

1. 1. جورچین ها (پازل) : قطعات مرتبط به یکدیگر که از کنار هم قرار دادن آن ها شکل کلی به دست می‌آید که می‌تواند یک تصویر یا محدوده ای مشخص باشد و یا به صورت حجمی ارائه شود.

1. 1. 1. مارپیچ ها: مسیرهای پیچ در پیچ که عبور قطعات کوچک نظیر میخ، ساچمه و … از آن ها میسر بوده و هدف آن پیدا کردن راه خروج برای آن قطعه است. این نمونه سرگرمی به صورت حجمی نیز ارائه شده است.

   

1. 1. کارت بازی‌ها: مجموعه ‌کارت‌هایی که به همراه دستور العملی مشخص طراحی شده و کسب امتیاز از طریق بازی کردن با آن ها صورت می پذیرد.

1. کتاب سرگرمیها : مجموعۀ کتابهایی که کودک و نوجوان را درگیر با سرگرمیهایی می کند که جنبۀ

کاردستی دارند.

1. بازی‌های رایانه ای: انواع بازی‌ها و سرگرمی های ویدئویی و رایانه ای

۲-۴-۴- شناخت بازارهای اسباب بازی

اینک بر وضعیت صنعت اسباب بازی در بازارهای مهم دنیا می پردازیم. در این بخش بازارهای آمریکا، اتحادیه اروپا، چین و ایران را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

۲-۴-۴-۱- بازار جهانی اسباب بازی

مطابق آمار مجمع بین‌المللی صنایع اسباب بازی میانگین هزینه اسباب بازی برای هر کودک در جهان در سال ۲۰۰۱، ۲۶ دلار بوده است . نمودار زیر نشان دهنده پراکندگی هزینه سرانه خرید اسباب بازی در مناطق مختلف جهان است.

جدول ۲-۴: هزینه سرانه خرید اسباب بازی در جهان(۲۰۰۱)

منطقه
کل حجم بازار اسباب بازی (میلیون دلار)
تعداد کودک (به میلیون دلار)
سرانه مخارج اسباب بازی برای هر کودک (دلار)
آمریکای شمالی
۳۰۹۴۹
۶۷
۳۲۸
اروپا
۱۶۰۵۹
۱۲۶
۱۰۰
آسیا
۱۶۹۴۲
۱۰۳۸
۱۳
آمریکای لاتین
۲۷۶۸
۱۶۵
۱۵
خاورمیانه
۹۷۲
۳
۲۴۳
اقیانوسیه
۱۳۷۰
۶
۱۸۷
آفریقا
۴۳۳
۲۵۳
۲
کل جهان
۶۹۴۹۳
۱۶۵۸
۳۲۸

(منبع : مجمع بین‌المللی صنایع اسباب بازی ، گزارش بازار جهانی اسباب بازی ،۲۰۰۱)

۲-۴-۴-۲- بازار اسباب بازی آمریکا

صنعت اسباب بازی آمریکا پیشتاز تولیدات سرگرمی در جهان است. این موقعیت از طریق ترکیب فعالیت‌های داخلی ایجاد کننده ارزش افزوده از قبیل طراحی محصول، مهندسی، بازاریابی راهبردی با برون سپاری تولید به خارج از کشور به دست آمده است. دو شرکت بزرگ اسباب بازی آمریکا عبارتند از شرکت‌های متل و هسبرو. شرکت متل با به بازار فرستادن پیشتازترین اسباب بازی‌ها از جمله باربی و هات ویلز ، فیشر پریس و محصولات مشهور دیگر بزرگترین تولید کننده اسباب بازی در جهان است. شرکت هسبرو نیز با تولید اسباب بازی‌های مشهور جهانی مثل میلتون و مدرسه بازی ، برادران پارکر ، برادلی ، جادوگران ساحل از مهمترین تولید کنندگان جهانی اسباب بازی است. این دو شرکت سهامی عام هستند و در سال ۲۰۰۵ به ترتیب فروشی برابر با ۵٫۱۷۹ میلیارد دلار و ۳٫۰۸۷ میلیارد دلار داشته اند.

عمده اسباب بازیهایی که در بازار آمریکا عرضه می شود، در آمریکا طراحی می‌شوند و تولید در مقیاس انبوه آن ها در کشورهای دیگر از جمله چین و ویتنام و … صورت می‌گیرد. به همین دلیل مجموع اشتغال در صنعت اسباب بازی و عروسک سازی و سرگرمی در آمریکا از۴۲۳۰۰ نفر در سال ۱۹۹۳ به ۱۷۴۰۰ نفر در ۲۰۰۵ تنزل داشته است.

شایان توجه است که اگر چه بخش بزرگ تولیدات اسباب بازی آمریکا در خارج از این کشور ساخته می شود، اما بخش عمده ارزش آفرینی آن ها هنوز در قالب طراحی محصول، بازاریابی، تحقیق و توسعه، و فعالیت‌های پشتیبانی محصول در داخل کشور آمریکا صورت می‌گیرد. علاوه بر این شرکت‌های آمریکایی علاوه بر اینکه بخش‌های توسعه محصول خود را دارند، از شبکه های گستردهای شامل طراحان و مبتکرین مستقل اسباب بازی نیز بهره می گیرند. این شغل ها در آمار اشتغال دولتی محاسبه نشده است اما بخش بزرگی از اشتغال در صنعت، از کارکنان رسمی ‌به این شبکه های فردی منتقل شده است.

تولید داخلی صنعت اسباب بازی آمریکا در ۲۰۰۴ تقریبأ به ۳٫۵۴۱ میلیارد دلار رسید. زمانی شهر نیویورک پایتخت تولید اسباب بازی در آمریکا بود، اما امروزه عمده تولید اسباب بازی در آمریکا در ده ایالت کالیفرنیا، نیویورک، پنسیلوانیا، اوهایو، ایلینویز، فلوریدا، کلورادو، میشیگان، میسوری و مریلند صورت می‌گیرد که پنج ایالت اول۳۶ درصد شرکت‌های اسباب بازی و ۴۲ درصد اشتغال را در خود جای داده‌اند.

از سوی دیگر این صنعت در آمریکا شامل چند شرکت بزرگ و تعداد زیادی شرکت کوچک است که نشانه وسعت فعالیت شرکت‌های کوچک و متوسط(SMEs) در این صنعت می‌باشد. از ۱۳۹ شرکت تولید کننده عروسک در آمریکا در ۲۰۰۲، ۸۰ درصد آن ها فقط ۲۰ نفر پرسنل داشتند.

حجم بازار این کشور ‌بر اساس طبقه بندی اسباب بازی‌ها به شرح جدول زیر است:

جدول ۲-۵ :حجم بازار آمریکا

گروه

حجم بازار

نوزاد و پیش دبستانی

۳٫۱ میلیارد دلار

عروسک

۲٫۷ میلیارد دلار

ورزشی و فضای باز

۲٫۷ میلیارد دلار

سایرین

۲٫۵ میلیارد دلار

هنری و صنایع دستی

۲٫۴ میلیارد دلار

بازی ها و جورچین ها

۲٫۴ میلیارد دلار

وسایل نقلیه

۱٫۸ میلیارد دلار

عروسک ها و شخصیت های کارتونی و لوازم جانبی

۱٫۳ میلیارد دلار

اسباب بازی تجملی

۱٫۳ میلیارد دلار

سازه‌ها

۶۹۵ میلیون دلار

آموزشی و اکتشافی

۳۹۲ میلیون دلار

گروه حجم بازار

کانال‌های توزیع: مطابق گزارش سالانه اتحادیه صنعت اسباب بازی^[۵۴] در سال۲۰۰۵ ، بیش از نیمی از فروش اسباب بازی در آمریکا از طریق فروشگاه های زنجیرهای بزرگ آمریکا مانند والمارت صورت گرفته است و فروشگاه های اسباب بازی با کمتر از ۲۰ درصد از کل حجم فروش در مکان دوم قرار دارند.