فصل سوم

روش تحقیق

۳-۱- مقدمه

به طور کلی هر تحقیق ابتدا درپی طرح مسئله یا مشکلی مطرح می شود که سوالات زیادی را در ذهن محقق ایجاد می‌کند و موجب پیدایش فرضیاتی می شود. پژوهشگر با جمع‌ آوری اطلاعات و آمار مورد نیاز و تجزیه و تحلیل آن ها، به پاسخ به سوالات پژوهشی و تأیید و یا رد فرضیات مطرح شده می پردازد. لذا جمع‌ آوری اطلاعات و چگونگی تجزیه وتحلیل آن ها از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و به عنوان یک مقوله از فرایند علمی است که نظریه ها در قالب آمار و ارقام علمی تجلی می‌یابد، ثمره آن به صورت کمی جلوه گر شده و مدل نظری تحقیق قابل سنجش و محاسبه می شود.

به همین منظور در این فصل با در نظر گرفتن هدف تحقیق، روش تحقیق مشخص شده و با انتخاب جامعه آماری و نمونه مشخص و توزیع پرسشنامه به جمع‌ آوری اطلاعات پرداخته تا بتوان روابط بین متغییر های تحقیق را از دیدگاه شرکت کنندگان در مطالعه کشف و شناسایی کرد.

۳-۲- روش تحقیق

تحقیق حاضر از آن جهت که به بررسی و شناخت بیشتر روابط میان متغیرها در شرایط موجود می پردازد در دسته تحقیقات توصیفی قرار می‌گیرد. در تحقیقات توصیفی می توان ویژگی‌های جامعه مورد مطالعه را از طریق بررسی پیمایشی یا نظر سنجی ارزیابی نمود. برای بررسی توزیع ویژگی‌های یک جامعه آماری روش تحقیق پیمایشی به کار می رود.

از سوی دیگر تحقیق حاضر را می توان در دسته مطالعات می‌دانی قرار داد. محقق سعی نموده است تا با انتخاب یک جامعه آماری و نمونه مشخص، روابط میان متغییر های تحقیق را از دیدگاه شرکت کنندگان در مطالعه کشف و شناسایی کند. نهایتاً ً این‌که تحقیق حاضر را به دلیل اینکه به بررسی روابط بین سه متغیر می‌پردازد، می‌توان در دسته تحقیقات همبستگی قلمداد کرد. تحقیقات همبستگی شامل کلیه تحقیقاتی است که در آن سعی می شود رابطه بین متغیرهای مختلف با بهره گرفتن از ضریب همبستگی کشف و یا تعیین شود.

۳-۳- جامعه آماری، اندازه نمونه و روش نمونه گیری تحقیق

جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد یا واحدها که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان بندرعباس است که در سال تحصیلی ۱۳۹۱-۱۳۹۲ مشغول به تحصیل می‌باشند، که با توجه به اطلاعات و آماری که از سایت آموزش و پرورش استان هرمزگان^[۹۲] و اداره کل آموزش و پرورش استان هرمزگان به دست آمد، تعداد کل دانش‌آموزان مقطع متوسطه و به عبارت دیگر جامعه آماری پژوهش حاضر حدود ۱۸۰۰۰ نفر می‌باشد.

از آن جا که انجام پژوهش حاضر بروی همه جامعه آماری زمان بر و مستلزم صرف هزینه زیاد می‌باشد، لذا این پژوهش بر روی نمونه ای از این جامعه اجرا می‌گردد. حجم نمونه آماری پژوهش با بهره گرفتن از فرمول کوکران^[۹۳] ( که در این فرمول N برابر ۱۸۰۰۰، t برابر ۹۶/۱، d برابر ۰۵/۰ ، p برابر ۵/۰ و q برابر ۵/۰ در نظر گرفته شد) تعداد ۳۷۶ نفر به دست آمد. اما در پژوهش حاضر برای افزایش قابلیت تعمیم دهی نتایج پژوهش، نمونه پژوهش حاضر ۴۰۰ نفر (۲۰۰ دانش آموز دختر و ۲۰۰ دانش آموز پسر) در نظر گرفته شد.

در این پژوهش ابتدا با بهره گرفتن از روش نمونه گیری طبقه ای ۵۰ درصد نمونه ها از طبقه دانش آموزان دختر و ۵۰ درصد دیگر نیز از بین دانش آموزان پسر انتخاب خواهند شد. در روش نمونه گیری طبقه ای، افراد جامعه آماری را بسته به خصوصیاتی که آن ها را از یکدیگر متمایز می‌سازد به طبقات مختلف تقسیم می‌شوند. سپس به تعداد مورد نیاز و یا متناسب با جمعیت هر یک از طبقات افراد نمونه انتخاب می‌شوند. انتخاب افراد می‌تواند هم به روش تصادفی باشد و هم به روش تصادفی سیستماتیک .

سپس با بهره گرفتن از روش نمونه گیری چند مرحله ای از بین هر کدام از طبقات مذکور چندین دبیرستان (از بین ۹ دبیرستان دخترانه و پسرانه موجود) انتخاب و سپس در هر کدام از دبیرستان های انتخاب شده چند کلاس انتخاب نموده و در انتها با بهره گرفتن از روش نمونه گیری تصادفی ساده چندین دانش آموز انتخاب نموده و دانش آموزان انتخاب شده به عنوان نمونه پژوهش در نظر گرفته می‌شوند. در روش نمونه گیری تصادفی ساده، واحدهای مورد انتخاب دارای شانس مساوی برای انتخاب شدن هستند. در این جا قوانین احتمال است که معین می‌کند کدام واحدها یا افراد از جمعیت مادر انتخاب خواهد شد. انتخاب یا از طریق قرعه کشی است و یا از طریق استفاده از جدول اعداد تصادفی. در روش قرعه کشی ابتدا کلیه واحدها یا افراد شماره بندی شده و یا اسامی آن ها تهیه می شود و سپس به قید قرعه از بین آن ها تعداد لازم برای نمونه انتخاب می شود. در این پژوهش با بهره گرفتن از لیست دانش‌آموزان هر کلاس، نمونه مورد نظر به صورت تصادفی انتخاب و پرسشنامه‌ها بین آن ها توزیع گردید.

۳-۴- روش جمع‌ آوری اطلاعات

روش اصلی جمع‌ آوری اطلاعات در این پژوهش روش پرسشنامه ای است که یکی از روش های بسیار متداول در گردآوری اطلاعات می‌دانی است که امر گردآوری اطلاعات را در سطح وسیع، امکان پذیر می‌سازد. در تحقیقات توصیفی و نیز تحقیقاتی که از گسترده جغرافیایی زیادی برخوردار باشد یا افراد جامعه آماری و نمونه آن زیاد باشند معمولاً از روش های پرسشنامه ای استفاده می شود. روش پرسشنامه ای محتاج پیش‌بینی ها و برنامه ریزی‌ها و تدارک امکانات و نیروی انسانی قابل ملاحظه ای است که محقق باید از وجود آن ها اطمینان خاطر داشته باشد.

اطلاعات مربوط به مسائل جمعیتی جامعه و نمونه تحقیق حاضر از سایت آموزش و پرورش استان هرمزگان و واحد اطلاعات و آمار اداره کل آموزش و پرورش استان هرمزگان جمع‌ آوری شده است.

مطالعات نظری ‌در مورد موضوعات عملکرد خانواده، سبک های دلبستگی و سازگاری اجتماعی با راهنمایی اساتید بزرگوار توسط محقق دنبال شد. در این راستا از مقالات فارسی و لاتین تخصصی روانشناسی که به موضوع پرداخته بودند استفاده شد. دستیابی ‌به این مقالات تخصصی از طریق شبکه اینترنت و کتابخانه‌های دانشگاه‌ها صورت پذیرفت. اطلاعات مربوط به اندازه گیری داده های تحقیق با بهره گرفتن از پرسشنامه های معتبر جمع‌ آوری گردید.

۳-۵- ابزار اندازه گیری تحقیق