در سال ۱۹۸۶ کمیسیون جامعه اروپا نیز گردشگر روستایی را اینگونه تعریف میکند:
«گردشگر روستایی تنها شامل گردشگری کشاورزی نیست، بلکه همه فعالیتهای گردشگری در مناطق روستایی را در بر میگیرد» تلاش برای مشخص نمودن انواع این فعالیتهای گردشگری نتیجه چندانی ندارد، اما قلمرو جهانگردی روستایی در فهرستی که توسط اتحادیه اروپا تنظیم شده است، به روشنی نمایان است.
جدول ۲-۱: گستره فعالیت های تفریحی در حومه شهر (نواحی روستایی)
- سیاحت
-
- گردش در بیرون از شهر (کشتزار ها، مزارع، طبیعت )
-
- اسب سواری
-
- سفر با کاروان کولی ها و گاریها
-
- سفر با اتومبیل( در جاده، و وسایل عمومی، اتومبیل رانی)
-
- دوچرخه سواری
-
- الاغ سواری
- اسکی
- ورزشهای آبی
-
- ماهیگیری
- سفر روی رود خانه (خانه قایقی)
۶- فعالیتهای اکتشافی
- اقدامات صنعتی محلی، کشاورزی ومهارتی
۷- فعالیتهای فرهنگی
-
- باستان شناسی
-
- باز سازی اماکن
- صنایع دستی و کارگاه های هنری
- ورزشهای هوایی
-
- کایت
- بالون
۴- ورزشهای روی زمین خشک
-
- تنیس
۸- فعالیتهای مرتبط با سلامت
- آموزش بدنسازی و مراکز تندرستی
۵- فعالیت های ورزشی
-
- کوه نوردی
- صخره نوردی
منبع: ( مهدوی، ۱۳۸۳، ص۱۶)
بنابر تعریف گروه مردمی گردشگر آمریکا (DOT)[9]: «گردشگر روستایی به هر چیزی گفته می شود که گردشگران را به نواحی پیرامون شهر های اصلی می کشاند» ( همان منبع ص ۱۶).
بااین حال در اروپا گردشگری روستایی اغلب برای توصیف گردشگری گشاورزی (یا گردشگری مبتنی بر مزرعه) به کار برده می شود، اما در صورت لزوم همه فعالیتهای گردشگری در نواحی روستایی را در بر میگیرد (رضوانی، ۱۳۸۷، ص ۲۸).
در استرالیا در هر دو بخش ملی و محلی، گردشگر روستایی به عنوان:
«یک فعالیت چند بخشی و مکانی در یک محیط خارج از نواحی شهری میباشد و به گردشگران، ماهیت زندگی آن مکان را نشان میدهد» تعریف شده است (مهدوی، ۱۳۸۳، ص ۱۷).
به هر حال، با توجه به تعاریف ذکر شده از گردشگری و گردشگری روستایی، میتوان گفت که اکثر این تعاریف گردشگرروستایی را به عنوان، کلیه فعالیتهایی که در یک فرد در نواحی روستایی و نواحی غیر شهری که دور تر از محل اقامت و کار خود انجام میدهد، تعریف نموده اند. ولی همچنین گردشگر روستایی را میتوان اینچنین تعریف نمود:
«گردشگر روستایی به کلیه فعالیتها و خدماتی گفته می شود که توسط کشاورزان، مردم و دولتها برای تفریح و استراحت گردشگران و همچنین جذب گردشگران در نواحی روستایی صورت میگیرد، گفته می شود و می تواند شامل گردشگر کشاورزی، گردشگر مزرعه، گردشگر طبیعی و فرهنگی بشود» (مهدوی، ۱۳۸۳، ص۱۸ ).
۱-۲-۲- انواع گردشگری روستایی
همان گونه که قبلاً ذکر شد بنابر تعریف کمیسیون جامعه اروپا (۱۹۸۶) توریسم روستایی تنها شامل توریسم کشاورزی نمیشود، بلکه همه فعالیتهایی را که گردشگران در مناطق روستایی انجام میدهند را دربر میگیرد. از این رو میتوان گفت که گردشگران به دلائل مختلف و با انگیزههای متفاوت از نواحی روستایی بازدید میکنند. بنابرین میتوان با توجه به اهداف گردشگران، گردشگری روستایی را به پنج دسته تقسیم نمود:
۱- توریسم طبیعی: که عمدتاًً در تعامل با جاذبههای اکولوژیکی قرار دارد.
۲- توریسم فرهنگی: که مرتبط با فرهنگ، تاریخ و میراث فرهنگی و باستانی مردم روستایی است.
۳- اکوتوریسم: نوعی از توریسم است که علاوه بر تعامل با جاذبههای طبیعی با زندگی و هنجارهای اجتماعی مردم محلی که خود نیز در تعامل با جاذبههای طبیعی فوق هستند در ارتباط میباشد.
۴- توریسم دهکدهایی: در این نوع توریسم گردشگران در خانوارهای دهکده زندگی نموده و در فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی روستا مشارکت مینمایند.
۵- آگروتوریسم: یا توریسم کشاورزی که گردشگران بدون ایجاد پیامدهای منفی بر روی اکوسیستم مناطق میزبان با فعالیتهای سنتی کشاورزی در تعامل هستند و یا در آن مشارکت میکنند (شریفزاده و مرادنژاد؛ ۱۳۸۱ ص۵۴ در مهدوی، ۱۳۸۲، ص ۲۴).
همچنین بنابر نظر جنی هالند و همکاران (۲۰۰۳) گردشگر روستایی می تواند مفهوم گردشگر مزرعه و یا گردشگر کشاورزی را بگیرد، اما هر دو آن ها اجزا، بزرگی از گردشگر در مناطق روستایی بحساب میآیند بنابرین، این مفاهیم می تواند به صورت زیر تعریف شوند:
۱- گردشگر کشاورزی: و آن زمانی است که هدف از دیدار (گردش)، تمرکز ویژهای برروی کشاورزی باشد همانند لذت بردن از تاکستان، و یا همراه بودن با حیوانات.
۲-گردشگر مزرعه: و آن زمانی است که محل سکونتی برای گردشگران در مزرعه فراهم شده باشد. فعالیتهای عمده در نواحی روستایی (قدم زدن و قایق سواری و …) میباشد. اما در اینجا اصلیترین هدف گردشگران، سکونت به همراه کار در مزرعه و یا سکونت در مزرعه است که ایجاد تسهیلات اقامتی تغییر شکل دادهاند، میباشد.
۳- گردشگر روستایی یا گردشگر محلی روستایی: این نوع گردشگر که می تواند شامل هر دو مورد بالا بشود و همچنین شامل اردو زدن، اقامت در منزل اجارهای، گشت و شکار در دنیای وحش، بازاریابی صنایعدستی، جشنوارههای فرهنگی، ورزشهای ماجراجویانه، راهپیمایی، بازدید از مکانهای تاریخی، جشنوارههای موسیقی و در واقع هر گونه فعالیت تفریحی که در مناطق که مکانی را در نواحی روستایی بگیرد، می شود.
شارپلی (۱۹۹۷) معتقد است تعدادی از محصولات گردشگر یا انواع گردشگر جزء گردشگر روستایی بحساب می آید، ولی ضرورتا با آن برابر نیستند. به عنان مثال گردشگر کشاورزی به هر نوع گردشگری که مستقیما با کشاورزی (یک مزرعه) مرتبط می شود، اطلاق میگردد و شامل اقامت در مزرعه، اتاقها یا چادر زدن، بازدیدهای آموزشی، خوراک، فعالیتهای تفریحی و فروش محصولات کشاورزی یا صنایعدستی می شود (مهدوی، ۱۳۸۳، ص ۲۵).
۲-۲-۲- پیشینه تاریخی گردشگر روستایی
۱-۲-۲-۲- پیشینه تاریخی گردشگر روستایی در جهان