سال ۱۵۶۳تدوین مقررات بیمه و کشتی رانی در آنتورپسال ۱۵۹۳تشکیل اولین دادگاهی که منحصراًً به دعاوی بیمه رسیدگی می کردسال ۱۶۰۱تصویب قوانین مربوط به بیمه باربری دریاییسال ۱۶۶۹انتشار روزنامه اخبار لویدزسال ۱۶۹۶تاسیس شرکت بیمه آتش سوزی در لندن ( سازمان و مدیریت شرکتهای بیمه ،۱۳۹۰)
مفاهیم بیمه:
بیمه پدیده ای از احساس فطری جامعه گرایی بشر است و اعتراف به وحدت معنوی افراد جامعه است.
( فلاح،۱۳۸۸)بیمه در لغت به معنی ترس و گریز از خطر میباشد. (دهخدا،۱۳۸۹).
بیمه قراردادی است که به موجب آن بیمه گر در مقابل دریافت وجه یا وجوهی تعهد میکند در صورت وقوع یا بروز حادثه موضوع عقد، خسارت مورد بیمه را جبران نموده و وجوهی به او یا به وراث قانونی او یا به استفاده کنندگان و ذینفع های بیمه نامه پرداخت نماید. در تعریف بیمه آورده اند که : ” به عمل از بین بردن حفاظت در مقابل خطرهایی که احتمالا پیش میآید، از طریق انجام دادن محاسبات بیمه گری، بیمه گفته می شود”. (توجهی وحیدری،۱۳۸۷)
بیمه از زبان هندی ( اردو ) گرفته شده است و معنی لغوی آن ضمانت است . در اصطلاح نیز ضمانت مخصوصی است از جان یا مال که در حقوق جدید دنیا رواج یافته است . در بیمه اشخاص با پرداخت وجهی مسئولیت کالا یا سرمایه یا جان خود را بعهده دیگری میگذارند و بیمه کننده در هنگام زیان باید زیان و خسارت وارده را بپردازد.تعریف متداول بیمه بدین شرح است : بیمه عملی است که به موجب آن بیمه گر در مقابل دریافت عوض بنام « حق بیمه یا وجه اشتراک » و به موجب مقررات خاص خسارات را جبران می کند بدین ترتیب بیمه موجد نوعی اطمینان در مقابل مخاطره محتمل الوقوع تلقی میگردد( شرکت خدمات بیمه ۱۵ آبان،۱۳۹۳).
جدول ۲-۲ اصطلاحات رایج و عمومی در بیمه
اصطلاحات رایج و عمومی در بیمه
بیمه گر
شرکت بیمه ای است که مشخصات آن در بیمه نامه قـید می گـردد وجبـران خسارات و پرداخت غرامات ناشی از حوادث احتمالی طبق شرایط مقــرر در بیمه نامه را به عهده میگیرد.
بیمه گزار
بیمه گذار شخص حقیقی یا حقوقی است که مشخصات وی در بیمه نامه ذکر میگردد و پرداخت حق بیمه را تعهد می کند.
بیمه شده
بیمه شده شئی یا شخصی است که احتمال تحقق خطر یا خطرات مشمول بیمه نامه ، برای آن موجب انعقاد بیمه نامه میگردد.
ذینفع
ذینفع شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند که بیمه نامه به نفع آن ها منعقد شده و مشخصات آنان در بیمه نامه ذکر گردیده است.
حق بیمه
حق بیمه وجهی است که بیمه گزار در مقابل تعهدات بیمه گر می پردازد.
سرمایه بیمه
سرمایه بیمه و یا سقف تعهدات بیمه وجهی است که بیمه گر متعهد میگردد درصورت تحقق خطر یا خطرات احتمالی مشمول بیمه طبق شرایط بیمه نامه به ذینفع بپردازد.
حادثه
حادثه موضوع بیمه عبارت است از هـر واقعه ناگهانی ناشی از یک عامل خارجی که بدون قصد و اراده بیمه شده بروز کرده و منجر به جرح، نقص عضو ، از کار افتادگی، فوت یا خسارات دیگر بیمه شده گـردد.
حادثه
حادثه موضوع بیمه عبارت است از هـر واقعه ناگهانی ناشی از یک عامل خارجی که بدون قصد و اراده بیمه شده بروز کرده و منجر به جرح، نقص عضو ، از کار افتادگی، فوت یا خسارات دیگر بیمه شده گـردد.
مدت بیمه نامه
مدت بیمه یکسال تمام شمسی است و از ساعت ۱۲ ظهر روزی که به عنوان تاریخ شروع بیمه نامه قید گردیده است ، آغاز و در ساعت ۱۲ ظهر روز انقضا بیمه نامه خاتمه
مییابد. مگر آنکه بین طرفین به نحو دیگری توافق شده باشد.
شـرایط عمومی
هـر یک از انواع بیمه ها شـرایط عمومی مختص به خود را دارد که تمام توضیحات و اطلاعات لازم در آن موجود است و بیمه گزار میتواند قبل از خرید بیمه نامه آن را مطالعه نماید. بدیهی است پرداخت هر گونه خسارت احتمالی بر اساس اسناد و مدارک مستدل استوار خواهد بود و کیفیت و کمیت تعهدات بیمه گر برپایه مفاد بیمه نامه و فـرم پیشنهاد تکمیل شده توسط بیمه گذار و الحاقیه های احتمالی مربوطه خواهـد بود.( سازمان و مدیریت شرکت های بیمه،۱۳۹۰)
جدول ۲-۳ انواع بیمه
انواع بیمه
بیمه های اتومبیل
بیمه اتومبیل جبران کننده خسارتهای ناشی از حوادث رانندگی از جمله تصادف، آتشسوزی و سرقت به اتومبیل مورد بیمه، سرنشینان آن و اشخاص ثالث میباشد. علاوه بر موارد فوق شکست شیشه اتومبیل، دفاع از حقوق بیمهگزار در مراجع دادگستری و مراجعه به مسئول خسارت، کاهش بهای اتومبیل در اثر تصادف، توقف اتومبیل خسارت دیده در مدت تعمیر نیز با دریافت حقبیمه اضافی قابل بیمه شدن میباشد. خسارتهایی که در اثر حوادث اتومبیل متوجه اشخاص ثالث میشود به موجب بیمه نامه شخص ثالث مورد تامین قرار میگیرد. بیمه شخص ثالث جنبه اجباری دارد و تابع قانون و مقررات خاص خود میباشد.بنابرین این گروه بیمه را میتوان به دو بیمه بدنه و بیمه شخص ثالث و سرنشین تقسیم کرد.
بیمه های اتومبیل
بیمه اتومبیل جبران کننده خسارتهای ناشی از حوادث رانندگی از جمله تصادف، آتشسوزی و سرقت به اتومبیل مورد بیمه، سرنشینان آن و اشخاص ثالث میباشد. علاوه بر موارد فوق شکست شیشه اتومبیل، دفاع از حقوق بیمهگزار در مراجع دادگستری و مراجعه به مسئول خسارت، کاهش بهای اتومبیل در اثر تصادف، توقف اتومبیل خسارت دیده در مدت تعمیر نیز با دریافت حقبیمه اضافی قابل بیمه شدن میباشد. خسارتهایی که در اثر حوادث اتومبیل متوجه اشخاص ثالث میشود به موجب بیمه نامه شخص ثالث مورد تامین قرار میگیرد. بیمه شخص ثالث جنبه اجباری دارد و تابع قانون و مقررات خاص خود میباشد.بنابرین این گروه بیمه را میتوان به دو بیمه بدنه و بیمه شخص ثالث و سرنشین تقسیم کرد.
بیمه های آتش سوزی
موضوع بیمه آتشسوزی، تأمین خسارت و جبران زیانهای مالی و مادی است که بر اثر وقوع خطر آتشسوزی به اموال و داراییهای منقول و یا غیرمنقول بیمه گزار اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی وارد میشود.
بنابرین در بیمه آتشسوزی، خسارتهای مالی مورد تأمین قرار میگیرند نه خسارتهای جانی و بدنی. لذا، درصورتیکه صدمهای به افراد برسد، معمولاً این بیمه آن را پوشش نمیدهد. لازم به ذکر است که خسارت وارد به اموال اشخاص ثالث بر اثر وقوع آتشسوزی که مطابق قانون، موجب مسئولیت و پاسخگویی بیمهگزار شود نیز همراه پوشش خطر آتشسوزی یا به طور جداگانه از طریق بیمهنامه مسئولیت مدنی مورد تأمین بیمهگران قرار میگیرند. بیمه آتشسوزی مانند سایر شاخههای بیمه اموال، شامل اصل غرامت، قاعده جانشینی، اصل حسن نیت، قاعده نفع بیمهای و قاعده نسبی سرمایه و حقبیمه میباشد.
بیمه های اشخاص
انسان از آغاز پیدایش جوامع انسانی، در جستجوی غریزی به دنبال تأمین نیازهای جسمی، اقتصادی، اجتماعی وسیاسی بوده است.