د)تغییر حسابرس
از جمله دلایل تغییر حسابرس، می توان به انگیزه و تلاش مدیریت به منظور مخفی کردن گزارشگری متقلبانه و مدیریت سود اشاره کرد. نتایج برخی تحقیقات نیز موید این است که تجدید ارائه صورت های مالی می‌تواند با تغییر حسابرس شرکت در رابطه باشد.
ه) اندازه مؤسسه حسابرسی
یکی از عوامل اثر گذار بر استقلال حسابرس اندازه مؤسسه حسابرسی است. در مواردی که بخش عمده درآمد مؤسسه از مشتری خاص تامین می شود استقلال حسابرسی کاهش می‌یابد. علاوه براین مؤسسات حسابرسی بزرگتر، نیروهای متخصص بیشتری در اختیار دارند و قادرند حسابرسی را با کارایی و اثر بخشی بیشتری انجام دهند. عدم استقلال حسابرس می‌تواند موجب اظهار نظر مقبول درباره صورت های مالی شود که مطابق استانداردهای حسابداری تهیه و ارائه نشده است .
۲-۳-۵) پیامدهای تجدید ارائه صورت های مالی
اعتماد سرمایه گذاران یکی از عناصر اصلی مؤثر بر کارکرد بازارهای مالی است و در صورتی که مدیران اقدام به دستکاری سود کنند این مسئله بر بازار تاثیر سوء داشته و موجب افزایش ریسک اطلاعاتی خاص شرکت می شود. این امر به نوبه خود باعث بدبینی سرمایه گذاران شده و در نتیجه بازار با کاهش قیمت سهام روبرو می شود و سرمایه گذاران متضرر خواهند شد. تجدید ارائه شاخصی برای سرمایه گذاران است که نشان می‌دهد مدیران قابل اعتماد نیستند و اطلاعات مالی منتشر شده توسط مدیران کمتر قابل اتکا هستند. همچنین تجدید ارائه این احتمال را افزایش می‌دهد که مدیران در انتخاب رویه های حسابداری به شکل فرصت طلبانه از اختیارات خود استفاده می‌کنند. بنابرین انتظار می رود که نگرانی های سرمایه گذاران درباره انتخاب رویه های حسابداری اختیاری مدیران بعد از تجدید ارائه افزایش یابد و منجر به افزایش در ریسک اطلاعاتی (ریسک اطلاعاتی از مقوله اطلاعات و اطلاع رسانی نشأت می‌گیرد) شود.
بررسی انجام شده از سوی پالم روس و همکاران (۲۰۰۴) نشان می‌دهد که واکنش بازار سرمایه به ارائه مجدد صورت های مالی در اثر دو عامل اصلی صورت می‌گیرد :
-
- تنزل چشم انداز آتی شرکت
- افزایش عدم اطمینان در مورد این چشم انداز
عموما چشم انداز آتی شرکت زمانی تنزل می‌یابد که از طریق ارائه مجدد صورت های مالی، سود خالص آن کاهش پیدا کند. تجدید ارائه، علاوه بر خدشه دار کردن روند مطلوب آینده شرکت ها باعث ایجاد حس عدم اطمینان پیرامون اعتبار مدیریت و سیستم گزارش دهی شرکت ها به خصوص در زمانی می شود که کلاهبرداری صورت گیرد. اگر مدیریت سعی در گمراهی سهام‌داران داشته باشد اعتمادآنها به اطلاعات ارائه شده از سوی مدیریت کاهش می‌یابد و متعاقب آن، دیدگاه سرمایه گذاران تا حد زیادی نسبت به شرکت تغییر می‌کند. در حقیقت صورت های مالی تجدید ارائه شده به صورت شفاف و صریح، پیام و علامتی پیرامون قابل اتکا نبودن صورت های مالی دوره های گذشته و کیفیت پایین آن ها ارائه می کند. بنابرین پس از ارائه مجدد، انتظارات سرمایه گذاران در ارتباط با جریان های نقدی آتی و نرخ بازده مورد انتظار آن ها تغییر می‌یابد .
تجدید نظر در سودهای مورد انتظار آتی، تجدید نظر در نرخ رشد مورد انتظار، عدم اطمینان به شایستگی و صداقت مدیریت، مشاهدات و درک در مورد کیفیت سود از جمله عوامل اثر گذار در کاهش ارزش بازار شرکت هستند. برخی از این عوامل ارزش شرکت را از طریق کاهش مستقیم جریان های نقدی آتی تقلیل می‌دهند و برخی دیگر، ارزش شرکت را از طریق نرخ مورد استفاده توسط سرمایه گذاران برای تنزیل جریان های نقدی آتی کاهش می‌دهند.
پارک و وو (۲۰۰۹)، تأثیر تجدید ارائه صورت‌های مالی را بر بهره بدهی مورد بررسی قرار می‌دهند. نتایج نشان می‌دهد که صورت های مالی اصلاح شده و بهره بدهی ارتباط مثبتی با یکدیگر دارند. همچنین اطلاعات مرتبط با صورت‌های مالی اصلاح شده بیشتر مرتبط با مقدار بدهی است تا نقدینگی. علاوه بر این تأثیرات، صورت‌های مالی اصلاح شده هزینه های مستقیمی نیز دارند همچون تطبیق گزارش های مالی برای شرکت ها و پردازش هزینه ها جهت اصلاح برای سرمایه گذاران و نیز دادخواهی سهام‌داران به دلیل تجدید ارائه صورت های مالی می‌تواند هزینه های اضافی برای شرکت به بار آورد. تجدید ارائه صورت های مالی همچنین مرتبط با خطر شکایات قانونی بیشتر هستند و هنگامی که صورت های مالی مرتبط با درآمد هستند، این رابطه تشدید می شود. یکی دیگر از پیامدهای منفی تعدیلات سنواتی اثر آن بر اعتبار حسابرسان است. هدف حسابرسان اعتبار بخشی به صورت های مالی است و زمانی که صورت های مالی حسابرسی شده دوره های گذشته به دلیل اشتباهات حسابداری قابل توجه بارها تجدید ارائه شود اعتماد جامعه نسبت به اظهار نظر حسابرسان کاهش می‌یابد. البته باید به یاد داشت که تجدید ارائه صورت های مالی همواره نشانه تقلب نیست و در طیفی از اصلاحات اشتباهات سهوی تا گزارشگری متقلبانه قرار می‌گیرد اما به سادگی می‌تواند به عنوان سرپوشی برای رفتارهای متقلبانه مدیریت به کار رود.
۲-۴) تقلب چیست؟
آثار زیانباری که رسوایی های مالی در سال های اخیر به وجود آورده، توجه به بحث تقلب و به ویژه تقلب در صورت های مالی را اجتناب ناپذیر کرده‌است. رسوایی های مالی نه تنها هزینه ها و زیان های اقتصادی مانند متضرر کردن اعتبار دهندگان، سرمایه گذاران و سهام‌داران را داشته، بلکه هزینه های سیاسی و قضایی و…را نیز به بار آورده است. در این زمینه هر ساله انجمن بازرسی رسمی تقلب¹ (بزرگترین انجمن بررسی و کشف تقلب در دنیا ) گزارشی از میزان تقلب‌ها و رسوایی های مالی را که کشف و گزارش شده منتشر می‌کند. رویکرد گزارش تأکید بر تقلب‌ها و سوءاستفاده های حرفه ای است. تعریف گزارش انجمن بازرسان رسمی در مورد تقلب این چنین است:
” تقلب عبارت است از سوء استفاده فرد از موقعیت و نفوذ خود برای به کارگیری غلط داراییها و منابع سازمان.”
انواع تقلب در سه مقوله فساد مالی، سوءاستفاده از دارایی ها و تقلب در صورت های مالی طبقه بندی می شود که در ادامه به شرح مختصری از این تقلب‌ها اشاره خواهد شد.
-
- فساد مالی : تقلبی است که در آن کارکنان یک واحد از موقعیت و نفوذ خود به منظور دستیابی به منافع مستقیم و یا غیر مستقیم سوءاستفاده می‌کنند مانند دریافت پورسانت و رشوه خواری.
- سوءاستفاده از دارایی ها : شامل دزدی یا استفاده نادرست کارکنان از موجودی ها و سایرداراییهای یک سازمان است مانند سرقت وجه نقد، پرداخت های جعلی کالا.
۱-Association of Certified Fraud Examiners(ACFE)
۳- تقلب در صورت های مالی : عبارت است از ارائه نادرست، حذف اقلام و افشا نکردن اطلاعات به منظور فریب استفاده کنندگان صورت های مالی به خصوص سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان که بیشتر اوقات با بیش نمایی دارایی ها و درآمدها یا کم نمایی بدهی ها و هزینه ها همراه است و یا بالعکس .
